Καινοτόμες Προσεγγίσεις στην Ειδική Αγωγή

Καινοτόμες Προσεγγίσεις στην Ειδική Αγωγή - Εκπαιδευτική Έρευνα για τις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού 

Συγγραφείς:  Ευστράτιος Παπάνης - Παναγιώτης Γιαβρίμης - Αγνή Βίκη 

Πολυεπιστημονική πραγμάτευση των δυσκολιών και της ψυχοσύνθεσης των ΑμεΑ, καθώς και της σχολικής, κοινωνικής και επαγγελματικής ένταξης και επανένταξής τους.
Απευθύνεται στους ειδικούς του χώρου,  αλλά και στον καθένα που, άμεσα ή έμμεσα, ασχολείται ή ενδιαφέρεται να μάθει για την ψυχολογία, την ψυχοπαθολογία, την αγωγή, την εκπαίδευση και την κατάρτιση των ΑμεΑ.

 Το  σύγγραμμα περιέχει τα ακόλουθα κεφάλαια και είναι διαθέσιμο εδώ:

• Η συστημική - ολιστική προσέγγιση στον χώρο της ψυχικής υγειάς και της αναπηρίας  
• Άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες 
• Έρευνες για τις στάσεις όσον αφορά στην αναπηρία Επαγγελματικός προσανατολισμός των ατόμων με ειδικές ανάγκες  
• Ψυχικές δυσκολίες και ψυχικές διαταραχές: μορφές, χαρακτηριστικά και μοντέλα παρέμβασης 
• Διαγνωστικά εργαλεία ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Εκδόσεις: Ι. Σιδέρης

Το παιδί με Αναπτυξιακή Διαταραχή του κινητικού Συντονισμού

Βασιλική Τζίβα-Κωσταλά, M.Sc., Υποψήφιας Διδάκτορα ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ 

Η Αναπτυξιακή Διαταραχή του κινητικού Συντονισμού (Α.Δ.Σ.) είναι μία από τις πλέον διαδεδομένες αναπτυξιακές διαταραχές στα παιδιά εντός του σχολικού περιβάλλοντος. Από τα αποτελέσματα της ανασκόπησης της βιβλιογραφίας φαίνεται ότι η συχνότητα της Α.Δ.Σ. στα παιδιά είναι ιδιαίτερα υψηλή, ότι βελτιώνεται μέσω παρεμβατικών προγραμμάτων αλλά δεν θεραπεύεται, συνυπάρχει με άλλες αναπτυξιακές διαταραχές και ότι επιφέρει δευτερογενείς επιπτώσεις (ψυχοκοινωνικές-υγείας). Συμπερασματικά καταλήγουμε στην ανάγκη εισαγωγής της κινητικής αξιολόγησης στα Κ.Ε.Δ.Υ. έτσι ώστε να αξιολογούνται όλοι οι τομείς ανάπτυξης των παιδιών γνωστικοί και κινητικοί, όπως επίσης προτείνεται η διεξαγωγή προγραμμάτων επιμόρφωσης των Κ.Φ.Α. για τη αναγνώριση της Α.Δ.Σ. και για το σχεδιασμό παρεμβατικών προγραμμάτων. 
Τα τελευταία 100 χρόνια παιδιά τα οποία παρουσιάζουν δυσκολίες στη κίνηση είναι γενικά αποδεκτό ότι παρουσιάζουν και προβλήματα ανάπτυξης (Coleman, Piek, Livesey, 2001). Το 1994 σε ένα διεθνές συνέδριο το οποίο αφορούσε παιδιά με αδεξιότητα καθιερώθηκε ο όρος Αναπτυξιακή Διαταραχή του κινητικού Συντονισμού (Α.Δ.Σ.), για να περιγράψει παιδιά με φτωχό κινητικό συντονισμό. 
Η παρούσα εργασία έχει σκοπό να παρέχει πληροφορίες μέσω της βιβλιογραφικής ανασκόπησης για την Αναπτυξιακή Διαταραχή του κινητικού Συντονισμού σε σχέση με: α) την ιστορική αναδρομή-ορισμό, β) τα χαρακτηριστικά, γ) τη συχνότητα, δ) την αιτιολογία, ε) την συνύπαρξη με άλλες διαταραχές, στ) την αξιολόγηση, ζ)την ικανότητα αναγνώρισης της διαταραχής από τους εκπαιδευτικούς) τις επιπτώσεις, θ) την αντιμετώπιση, ι) τα συμπεράσματα-προτάσεις. 

Η εργασία είναι διαθέσιμη εδώ.

Ο Φοίβος κι εγώ

Στόχος της ιστορίας είναι η παρουσίαση με άμεσο τρόπο τηνςκαθημερινότητας ενός παιδιού με αυτισμό. Αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο, περιγράφεται μία ημέρα από τη ζωή του ήρωά μας, όπως βιώνεται από τον ίδιο, από την οικογένεια και το σχολικό του περιβάλλον. Τα γεγονότα παρουσιάζονται παράλληλα από διαφορετικές οπτικές, έτσι ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να εντοπίσει βασικά στοιχεία και διαφορές στη συμπεριφορά, αλλά και στον τρόπο που o καθένας μας αντιλαμβάνεται και, κατά συνέπεια, αντιδρά στα εξωτερικά ερεθίσματα. Τα παιδιά μαθαίνουν για τον αυτισμό και μέσα από περιγραφές κατανοούν τις δυσκολίες, αλλά και τις ιδιαιτερότητές του. Στο δεύτερο μέρος, δίνονται ορισμοί για τις βασικές έννοιες που σχετίζονται με τον αυτισμό και μέσα από μια σειρά ασκήσεων και δραστηριοτήτων, επιχειρείται η καλύτερη κατανόηση του αυτισμού από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς. 

• Συγγραφείς: Μάρθα Αραβίδου, Φωτεινή-Χριστίνα Γεωργιοπούλου, Βικτώρια Γεωργοπούλου, Αντωνία Κυρίτση, Μαρία Χαραλαμπίδου 
• Εκδόσεις: Σαΐτα 

Ελπίζουμε κι ευχόμαστε αυτό το μικρό βιβλίο να φανεί χρήσιμο σε όσους εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές το χρησιμοποιήσουν και να τους βοηθήσει να ρίξουν μια ματιά στον ιδιαίτερα όμορφο και διαφορετικό κόσμο των ατόμων με αυτισμό. 

Κατεβάστε το βιβλίο στον υπολογιστή σας, διαβάστε το σε μορφή εικονικού βιβλίου ή απλώς ακούστε το παραμύθι σε μορφή audio book!

Ψυχοτεχνικά μέσα διάγνωσης της νοητικής υστέρησης

Νεφέλη Σωτηρακοπούλου, Ψυχολόγος

Στο δοκίμιο αυτό γίνεται μια προσπάθεια αναφοράς των βασικών ψυχοτεχνικών μέσων μέτρησης της νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται από κλινικούς και σχολικούς ψυχολόγους σήμερα στην Ελλάδα. Επίσης γίνεται μια αναφορά στο πως ο ψυχολόγος συλλέγει τις πληροφορίες που χρειάζεται από το άτομο και την οικογένεια για να αποκτήσει μια συνολική εικόνα του προβλήματος που θα τον οδηγήσει στην σωστή διάγνωση και στην επιλογή της κατάλληλης αντιμετώπισης – θεραπείας.

Το δοκίμιο είναι διαθέσιμο εδώ.

Η υποστήριξη των παιδιών με δυσκολίες ακοής στην κανονική τάξη

Βαρβάρα Νίκα, εκπαιδευτικός

Ο βασικός σκοπός της Εκπαίδευσης του παιδιού με δυσκολίες ακοής -σοβαρές, μέτριες ή ελαφρές- είναι να βοηθηθεί να αποκτήσει γλωσσική ενημερότητα (γνώση για τη χρήση και τη δομή της γλώσσας) τέτοια ώστε να του επιφέρει μία αποτελεσματική επικοινωνιακή ισοτιμία με το περιβάλλον γύρω του. Να μπορεί δηλαδή να συμμετέχει επικοινωνιακά στην κοινωνία μέσα στην οποία ζει σαν ενεργό και ισότιμο μέλος. Η ερώτηση που τίθεται να απαντηθεί ιδιαίτερα τις τελευταίες δύο δεκαετίες είναι σε ποιο εκπαιδευτικό περιβάλλον μπορεί αυτός ο σκοπός να υλοποιηθεί με τη μέγιστη αποτελεσματικότητα για το ίδιο το παιδί, στο Ειδικό σχολείο, στην Ειδική τάξη ή στην «Κανονική τάξη».
Για να εξασφαλισθεί όμως μία επιτυχημένη σχολική ένταξη υπάρχουν κάποιες βασικές προϋποθέσεις που αφορούν τόσο στη λειτουργία του σχολείου σαν μονάδα με τους παράγοντές του (προσωπικό, υποστηρικτικό υλικό και παροχές, κλίμα αποδοχής ή προκατάληψης, διδακτικές μέθοδοι, συμβουλευτική παιδιών και γονέων, συνεργασία με τους γονείς και φορείς κ.τ.λ.) όσο και στα χαρακτηριστικά του ίδιου του μαθητή ή των ίδιων των μαθητών με δυσκολία ακοής που φοιτούν ή
πρόκειται να φοιτήσουν σε αυτό.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο εδώ.

Μαθησιακές δυσκολίες - διδακτικές παρεμβάσεις

Συγγραφέας: Τσιβινίκου Σωτηρία
Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Το βιβλίο πραγματεύεται τα ζητήματα που σχετίζονται με τις μαθησιακές δυσκολίες (ΜΔ), υιοθετώντας εκ προοιμίου τη θέση ότι οι μαθητές με ΜΔ έχουν τη δυνατότητα να πετύχουν ακαδημαϊκά και κοινωνικά, με τις κατάλληλες, έγκαιρες και αποτελεσματικές διδακτικές παρεμβάσεις.
Τα επτά κεφάλαια του βιβλίου πραγματεύονται:
Τις βασικές έννοιες, τους ορισμούς και τις θεωρητικές προσεγγίσεις που καταγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία για τις ΜΔ. Την πολυεπίπεδη διδασκαλία, τους τρόπους υποστήριξης των μαθητών με ΜΔ στη γενική τάξη , τις στρατηγικές διδασκαλίας και μάθησης για τα βασικά ακαδημαϊκά αντικείμενα, ανάγνωση, γραφή και μαθηματικά, με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας της μάθησης και της σχολικής επιτυχίας.

Στο βιβλίο επίσης περιλαμβάνεται χρηστικό υλικό τόσο για τους ειδικούς παιδαγωγούς των τμημάτων ένταξης, των ΚΕΔΔΥ και των ΕΔΕΑΥ, όσο και των εκπαιδευτικών των τυπικών τάξεων, όπως διαγνωστικά εργαλεία, και σχέδια διδασκαλιών και παρεμβάσεων 

Το βιβλίο είναι διαθέσιμο εδώ.

Προσεγγίζοντας την Κώφωση

- Βασίλης Κουρμπέτης, Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής Π.Ι
- Μαριάννα Χατζοπούλου, Ειδική Παιδαγωγός για Κωφά Παιδιά Π.Ι
- Φλώρα Σαβαλίδου, Ειδική Παιδαγωγός για Κωφά Παιδιά
- Θεοδώρα Σίμψα, Εκπαιδευτικός

 Σπάνια ένα κείμενο που απευθύνεται σε εκπ/κούς ή γονείς αρχίζει με ξεκάθαρη δήλωση των θέσεων και της φιλοσοφίας των συγγραφέων του. Συνήθως οι συγγραφείς, θέλοντας να προβάλλουν αυτό που θεωρούν πολιτικά ορθό, παρουσιάζουν τις διάφορες επικρατούσες απόψεις με «αντικειμενικό» τρόπο. Εδώ δεν σκοπεύουμε να ακολουθήσουμε αυτήν την, ασφαλή ομολογουμένως, τακτική. Στις σελίδες που ακολουθούν θα προσπαθήσουμε να διατυπώσουμε και να τεκμηριώσουμε ξεκάθαρα τις θέσεις μας για τους κωφούς, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι επιδιώκουμε να τις επιβάλλουμε. Η στάση μας απέναντι στους κωφούς συνοψίζεται στα εξής:
Οι κωφοί δεν είναι άνθρωποι που δεν ακούνε αλλά άνθρωποι που βλέπουν και αποτελούν μια διαφοροποιημένη γλωσσική και πολιτισμική κοινότητα.
Ο στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε κατά πόσον οι διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης των κωφών οδηγούν σε δημιουργία αντίστοιχα διαφορετικών προγραμμάτων εκπαίδευσης, κοινωνικής και επαγγελματικής αντιμετώπισης των κωφών, ανεξάρτητα από την χώρα αναφοράς, που εδώ είναι η Ελλάδα.

- Ο Διαναπηρικός Οδηγός Επιμόρφωσης για την Κώφωση είναι διαθέσιμος εδώ.

Τρόποι υποβοήθησης λεπτής κινητικότητας παιδιού με κινητική δυσπραξία και νοητική ανεπάρκεια με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της γραφής [με έμφαση στη χρήση ψαλιδιού ως μέσο]

Μπληζιώτης Κωνσταντίνος, Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής

 Τα κινητικά επιτεύγματα ενός παιδιού είναι ανάλογα του αναπτυξιακού του επιπέδου, μιας και για κάθε αναπτυξιακό επίπεδο αντιστοιχεί διαφορετικός βαθμός αφομοίωσης (μάθησης). Όσο πιο βαριά είναι η νοητική υστέρηση, τόσο πιο σοβαρές είναι οι κινητικές διαταραχές και οι ελλείψεις (Γκουτζιαμάνη-Σωτηριάδη,1993:80). Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά με ελαφρά νοητική καθυστέρηση παρουσιάζουν ακανόνιστο μυϊκό τόνο, ελλιπή συντονισμό και αδεξιότητα κινήσεων (Δημητροπούλου & Ρεγκούτης, 1992:654). Η κινητική τους συμπεριφορά περιγράφεται πολλές φορές ως απρόσεχτη και συμπεριφορά νηπίου. Η κίνησή τους είναι αργή, ασυντόνιστη, με πολλά λάθη. Οι συχνές πτώσεις και η αδεξιότητα που τα χαρακτηρίζει, είναι συχνά αποτέλεσμα χαμηλής νευρομυϊκής συναρμογής που οφείλονται σε διαταραχές των κινητικών εγκεφαλικών κέντρων και των κέντρων κινητικού ελέγχου (Κουτσούκη, 1997:126).
Το δυσπραξικό παιδί στο νηπιαγωγείο έχει ήδη εντοπιστεί ως «διαφορετικό» από τα άλλα. Δε συμμετέχει και αποσύρεται από τα παιχνίδια κινητικού συντονισμού που παίζουν τα συνομήλικα παιδιά γιατί η συμπεριφορά του είναι πολύ άστατη. Τα συχνά προβλήματα στο λόγο και στη συγκέντρωση, καθιστούν δύσκολη την επικοινωνία και την οργάνωση στον ίδιο βαθμό που τα καταφέρνουν οι συνομήλικοι τους. Οι δυσκολίες αυτές όμως στη φυσιολογική εξέλιξη προ-υπάρχουν πριν ακόμη ενταχθεί το παιδί σε κάποιο προσχολικό περιβάλλον.

 Η εργασία είναι διαθέσιμη εδώ.

Η συμβολή των ΤΠΕ στην ειδική αγωγή (δυσαριθμησία και εκπαιδευτικό λογισμικό)

- Γ. Βακάλης, ΠΕ06-Med
- Ε. Σιβρή, ΠΕ11 & 16 - Med

Η εκπαίδευση για όλους τους μαθητές, οι ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην εκπαίδευση, καθώς και η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης αποτελούν σημαντικές προτεραιότητες στα σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα. Τα τελευταία χρόνια η έρευνα οδήγησε στην ανάγκη για καταρτισμό εξατομικευμένων προγραμμάτων που είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες των διαφόρων παιδιών.

Στην παρούσα εργασία, γίνεται αναφορά στις μαθησιακές δυσκολίες με έμφαση στη δυσαριθμησία και στη δυναμική χρήση των Η/Υ μέσω κατάλληλων λογισμικών στην εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ στο τέλος αναφέρεται μια σχετική έρευνα με συμπεράσματα από την εφαρμογή κατάλληλου λογισμικού (Number Race) σε παιδιά με δυσαριθμησία, ο σχεδιασμός του οποίου προσδίδει στο παιχνίδι χαρακτηριστικά προσαρμοστικότητας και του παρέχει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται στο ρυθμό και στις ανάγκες κάθε παιδιού ξεχωριστά.

Η εργασία είναι διαθέσιμη εδώ.

Εισαγωγή στη μέθοδο "Κείμενο για Όλους"

Κατερίνα Αραμπατζή, Π.Ι

Πρόκειται για μια μέθοδο μεταγραφής κειμένου που όχι μόνο διευκολύνει την ανάγνωση αλλά κυρίως την κατανόηση. Δεν πρόκειται απλώς για αποκωδικοποίηση λέξεων αλλά για μέθοδο που επιτρέπει στο χρήστη να αποκτήσει γνώση και πάνω απ’ όλα να έχει μια εμπειρία που κινητοποιεί το νου . Μέσω της μεθόδου αυτής δίνουμε την ευκαιρία σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν κωλύματα στην πρόσβασή τους στο γραπτό λόγο, εξαιτίας των προβλημάτων που προαναφέραμε, να διαβάζουν, να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, να αναπτύσσονται, να έρχονται σε επαφή με μνημεία του λόγου, τα οποία υπό άλλες συνθήκες δε θα τους ήταν προσιτά, να αισθάνονται κύριοι της ζωής τους.

Η μέθοδος είναι διαθέσιμη εδώ.

Κατανοώντας τον μαθητή με σύνδρομο Asperger: Οδηγίες για εκπαιδευτικούς

Δρ. Karen Williams, Ιατρός Ψυχιατρικό Νοσοκομείο για Ενήλικες και παιδιά, Πανεπιστήμιο Michigan, ΗΠΑ.

 Μετάφραση:

•  Σταματία Κοντού [socworker], κοινωνική λειτουργός.
• Αθηνά Μπάκου, κοινωνική λειτουργός.

Σημείωση: Η μετάφραση έγινε εθελοντικά για λογαριασμό του noesi.gr.

Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger παρουσιάζουν μια ιδιαίτερη πρόκληση στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Αυτό το άρθρο παρέχει στους δασκάλους την περιγραφή επτά καθοριστικών χαρακτηριστικών των ατόμων με σύνδρομο Asperger [τι είναι το "Asperger"], μαζί με προτάσεις και στρατηγικές για την αντιμετώπιση αυτών των συμπτωμάτων, μέσα στην τάξη του σχολείου.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο εδώ.

Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση!

Νοητική Υστέρηση

• Βάσω Αρμπουνιώτη, Κοινωνική Λειτουργός
• Ιωάννα Κουτσοκλένη, Εργοθεραπεύτρια
• Μανώλης Μαρνελάκης, Υπεύθυνος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων στην Εστία Ειδικής Επαγγελματικής Αγωγής

Στο παρόν δοκίμιο, περιλαμβάνονται ενότητες που αφορούν τη φύση και τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης αναπηρίας, το πώς επηρεάζει το οικογενειακό σύστημα η γέννηση ενός παιδιού με νοητική υστέρηση, αλλά και ποιος είναι ο ρόλος της οικογένειας στην αγωγή του παιδιού της. Περιλαμβάνει κεφάλαια, που περιγράφουν της λόγους για τους οποίους απαιτείται διεπιστημονική υποστήριξη του ατόμου με νοητική υστέρηση και της οικογένειάς του, αλλά και μέθοδοι που μπορούν να διευκολύνουν κυρίως την γραπτή επικοινωνία και που δίνουν τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να δουλέψει δημιουργικά όχι μόνο με τη συγκεκριμένη ομάδα, αλλά και με μαθητές που έχουν προβλήματα ανάγνωσης και κατανόησης, όπως είναι τα παιδιά των μεταναστών ή των προσφύγων. Τέλος κρίθηκε σημαντικό να συμπεριληφθούν ενότητες σχετικά με την ανάπτυξη και εφαρμογή προγραμμάτων κοινωνικοποίησης, εναλλακτικών τρόπων εκπαίδευσης, δεξιοτήτων καθημερινής ζωής καθώς και διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας.

Το δοκίμιο είναι διαθέσιμο εδώ.

Εισαγωγή στην εκπαίδευση των μαθητών με μερική ή ολική απώλεια όρασης

- Φίλιππος Κατσούλης, Διευθυντής Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Τυφλών Καλλιθέας (ΚΕΑΤ) Μεταπτυχιακό (master) στη Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη Υποψήφιος διδάκτορας  

- Ιωάννα Χαλικιά, Φιλόλογος

Ο σκοπός του διαναπηρικού οδηγού επιμόρφωσης, όσον αφορά στην εκπαίδευση των παιδιών με σοβαρά προβλήματα όρασης είναι να ενημερώσει κυρίως τους εκπαιδευτικούς της γενικής εκπαίδευσης, οι οποίοι θα κληθούν να ενσωματώσουν στη σχολική τους τάξη με την παράλληλη στήριξη του ειδικού εκπαιδευτικού μαθητές, οι οποίοι ανήκουν στην παραπάνω κατηγορία. Ο εκπαιδευτικός θα ενημερωθεί σχετικά με το ποια είναι τα παιδιά με σοβαρά προβλήματα όρασης, τα αίτια που τα προκαλούν, καθώς και τα συμπτώματα που θα πρέπει να τον υποψιάσουν για πιθανό πρόβλημα στην όραση. Ένα κεντρικό θέμα είναι οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που παρουσιάζουν οι μαθητές με σοβαρά προβλήματα και τις οποίες πρέπει να γνωρίζει ο εκπαιδευτικός. Στη συνέχεια παρουσιάζεται περιληπτικά η ιστορία της εκπαίδευσης, αλλά και της συνεκπαίδευσης των τυφλών στην Ελλάδα.
Στο τέλος παρουσιάζονται οι υποστηρικτικές τεχνολογίες, οι οποίες είναι προσβάσιμες και διαθέσιμες στους μαθητές με σοβαρά προβλήματα όρασης στη χώρα μας.

- Ο Διαναπηρικός Οδηγός Επιμόρφωσης για την Τύφλωση είναι διαθέσιμος εδώ.

Μαθησιακές Δυσκολίες

Εκδόσεις στο πλαίσιο του Προγράμματος ΕΠΕΑΕΚ «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στις Μαθησιακές Δυσκολίες»

• Βασικές Έννοιες & Χαρακτηριστικά - Τεύχος Α: Στο Α' τεύχος παρουσιάζονται εισαγωγικές γνώσεις σχετικά με την ιστορία, τον ορισμό και τα χαρακτηριστικά των μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες, εγκαθιστώντας μια κοινή γλώσσα αναφοράς και κατανόησης για τις Μαθησιακές Δυσκολίες. Επίσης, περιγράφονται τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των μαθητών στη σχολική μάθηση, όπως τα αναγνωρίζουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί στο πλαίσιο της σχολικής τάξης. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κατανόηση του ρόλου της οικογένειας και στην ανάδειξη τρόπων υποστήριξης και αξιοποίησής της. Επιμέλεια: Σουζάνα Παντελιάδου, Γιώργος Μπότσας, Βόλος 2007, [Διαθέσιμο εδώ]

• Εφαρμογές Διδακτικής Αξιολόγησης και Μαθησιακές Δυσκολίες - Τεύχος Β: Το Β' τεύχος περιλαμβάνει πρωτόκολλα παρατήρησης και αξιολόγησης των μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες και των δεξιοτήτων τους, συνοδευόμενο από οδηγίες και επεξηγήσεις. Επίσης περιέχει προσυμπληρωμένα πρωτόκολλα case studies, για καλύτερη κατανόηση. Τα πρωτόκολλα αφορούν τόσο σε γνωστικά, όσο και σε κοινωνικο-συναισθηματικά προβλήματα και έχουν στόχο την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών στα ουσιώδη προβλήματα και την υποστήριξή τους στην ερμηνεία των προβλημάτων αυτών. Επιμέλεια: Σουζάνα Παντελιάδου, Αντωνία Πατσιοδήμου, Βόλος 2007, [Διαθέσιμο εδώ]

• Διδακτικές Προσεγγίσεις & πρακτικές για μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες - Τεύχος Γ:  Στο Γ' τεύχος παρουσιάζονται θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων, έτσι ώστε να απαντώνται ερωτήματα εκπαιδευτικών από τις διαφορετικές ειδικότητες. Στόχος αυτής της έκδοσης είναι να μεταφερθεί στις σχολικές τάξεις η υπάρχουσα τεχνογνωσία για την αποτελεσματική διδασκαλία για μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην έννοια της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, καθώς επίσης και στην υποστήριξη των μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες σε διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα. Ακόμη, γίνεται προσπάθεια να δοθούν πρακτικές προτάσεις, οι οποίες να μπορούν να ενσωματωθούν σε διαφορετικές διδακτικές προσεγγίσεις, αναγνωρίζοντας την έντονη διαφοροποίηση όχι μόνο των μαθητών, αλλά και των εκπαιδευτικών. Επιμέλεια: Σουζάνα Παντελιάδου - Φαίη Αντωνίου, Βόλος 2008, [Διαθέσιμο εδώ]

• Οι Μαθησιακές Δυσκολίες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Σε αυτή την έκδοση παρουσιάζονται βασικές πληροφορίες σχετικά με τις Μαθησιακές Δυσκολίες, ώστε οι εκπαιδευτικοί να κατανοήσουν σφαιρικά το πρόβλημα, να απομυθοποιήσουν την πιθανή παθολογία και να αντιληφθούν την πολυπαραγοντική τους φύση. Επίσης παρουσιάζονται πρακτικές προτάσεις για την ορθή αντιμετώπιση των Μαθησιακών Δυσκολιών στο σχολικό πλαίσιο.  

          - Οι παραπάνω πληροφορίες αναπτύσσονται σε επτά ενότητες. 

• Στην πρώτη ενότητα, παρουσιάζεται η μάθηση ως μια διαδικασία οικοδόμησης γνώσης, στην οποία συμμετέχει ενεργητικά ο μαθητής και η οποία επηρεάζεται σημαντικά από συγκεκριμένους παράγοντες.  
• Στη δεύτερη ενότητα, αποσαφηνίζεται ο ορισμός και το περιεχόμενο των Μαθησιακών Δυσκολιών και παρατίθενται οι βασικές ενδείξεις που μπορούν να ευαισθητοποιήσουν τους εκπαιδευτικούς σχετικά με την ύπαρξη Μαθησιακών Δυσκολιών.  
• Στην τρίτη ενότητα, περιγράφονται τα βασικά γνωστικά, συναισθηματικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των εφήβων με Μαθησιακές Δυσκολίες και η σημασία της αλληλεπίδρασης μεταξύ αυτών των χαρακτηριστικών για την εξέλιξη των μαθητών στο σχολείο.  
• Στην τέταρτη ενότητα, περιγράφονται τα προβλήματα των μαθητών στο σχολικό πλαίσιο, με έμφαση στο γραπτό λόγο, στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες. Εδώ προτείνονται και παρεμβάσεις για την άμεση αντιμετώπιση των δυσκολιών ανάλογα με το κάθε γνωστικό αντικείμενο.  
• Στην πέμπτη ενότητα, συζητείται η έννοια του αναλυτικού προγράμματος, οι δύο βασικές προσεγγίσεις στο χώρο των Μαθησιακών Δυσκολιών και γίνονται προτάσεις για την αποτελεσματικότερη προσαρμογή στους στόχους, στα μέσα διδασκαλίας και στους τρόπους αξιολόγησης.  
• Στην έκτη ενότητα, παρατίθενται οι νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν στην ειδική αγωγή με έμφαση στις Μαθησιακές Δυσκολίες, ώστε οι εκπαιδευτικοί να είναι ενημερωμένοι σχετικά με τις δυνατότητες προσαρμογών.  Στην τελευταία ενότητα, περιγράφονται οι στρατηγικές μάθησης και παρουσιάζονται τυπικά μοντέλα εφαρμογής τους. 

• Επιμέλεια: Σουζάνα Παντελιάδου, Αντωνία Πατσιοδήμου, Γιώργος Μπότσας, Βόλος 2004,  [Διαθέσιμο εδώ]

Δυσαριθμησία: μεταμορφώνει τους αριθμούς σε τέρατα!

Η ώρα των μαθηματικών στο σχολείο είναι ο εφιάλτης του. Μπαίνει σχεδόν κάτω από το θρανίο για να μην τον σηκώσει ο δάσκαλος στον πίνακα όπου θα έχει να αναμετρηθεί με «τέρατα» όπως τα τρίγωνα και οι μαθηματικές πράξεις. Δεν φταίει, δεν είναι τεμπέλης, απλώς βρίσκει πολύ δύσκολο το να κατανοήσει όλα αυτά τα σύμβολα και τους αριθμούς, την παγκόσμια γλώσσα των μαθηματικών. Και αυτό διότι εμφανίζει μια νευρογνωστική διαταραχή που ονομάζεται δυσαριθμησία και η οποία εντάσσεται στις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Μπορεί μια άλλη μαθησιακή δυσκολία, η δυσλεξία, η οποία αφορά προβλήματα στην ανάγνωση και στον γραπτό λόγο, να έχει τραβήξει επάνω της τα τελευταία χρόνια τα… παγκόσμια φώτα της δημοσιότητας, ωστόσο μια νέα ανασκόπηση μελετών που δημοσιεύθηκε στην έγκριτη επιθεώρηση «Science» κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη - σε μεγάλο βαθμό - παραμελημένη δυσαριθμησία. Όπως σημειώνεται στην ανασκόπηση, η ειδική αυτή μαθησιακή δυσκολία χρήζει ιδιαίτερης προσοχής αφού τα ποσοστά εμφάνισής της είναι αντίστοιχα με εκείνα της δυσλεξίας και κυμαίνονται στο 7% του πληθυσμού. Σύμφωνα με τους επιστήμονες στους οποίους ανήκει η μελέτη, το εκπαιδευτικό σύστημα, το κράτος αλλά και οι γονείς πρέπει να δώσουν στη δυσαριθμησία τη σημασία που της αξίζει, με δεδομένο ότι οι αριθμοί αποτελούν τον κοινό «κώδικα επικοινωνίας» των ανθρώπων σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Η διάγνωση και η αντιμετώπιση πρέπει να γίνονται μάλιστα το νωρίτερο δυνατόν για την καλύτερη διαχείριση της κατάστασης. Διαβάστε προσεκτικά το άρθρο αυτό αφού ουσιαστικά αφορά τα παιδιά μας που… μετρούν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο εδώ.

Οδηγός διάγνωσης μαθησιακών δυσκολιών

Η Λίστα Ελέγχου Μαθησιακών Δυσκολιών έχει σχεδιαστεί ως ένας χρήσιμος οδηγός και όχι ως εργαλείο διάγνωσης μαθησιακών δυσκολιών. Όσα περισσότερα χαρακτηριστικά τσεκάρετε τόσο πιο πιθανό είναι το άτομο να έχει μαθησιακές δυσκολίες ή να ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου.
National Centre for Learning Diasabilites
IDEA Parent Guide

• Aπόδοση στα ελληνικά: Αλβανόπουλος Γιώργος και Μητρουλάκη Σωτηρία 

- Το εργαλείο ανίχνευσης Μ.Δ είναι διαθέσιμο εδώ.

Το ταξίδι της Μαρίας...η καθημερινότητα μιας έφηβης με αυτισμό!

Για να αναπτυχθεί μια καλύτερη γνώση για τον αυτισμό στην κοινωνία, το Ίδρυμα Orange έχει δημιουργήσει 'το ταξίδι της Μαρίας', ένα σύντομο φιλμ από τον καλλιτέχνη Miguel Gallardo, πατέρα ενός κοριτσιού με αυτισμό.Το ταξίδι της Μαρίας είναι ένα μικρό ταξίδι στο εσωτερικό κόσμο μίας εφήβου που έχει αυτισμό, ένα ταξίδι γεμάτο χρώμα, αγάπη, δημιουργικότητα και γνησιότητα, που αρχίζει με την κατανόηση από τη μεριά των γονέων της οι οποίοι βλέπουν την κόρη τους να συμπεριφέρεται με διαφορετικό τρόπο, πριν πάρει την επιβεβαίωση της διάγνωσης: Αυτισμός .
!

ΠΡΟΣΒΑΣΗ – Η Υποστηρικτική Τεχνολογία στην Εκπαίδευση των Ατόμων με Σοβαρά Κινητικά Προβλήματα

Ας κάνουμε την πρώτη κίνηση!

• Κινητικές Αναπηρίες σε Παιδιά - ΝΕΣΤΟΡΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ 
• Διαταραχές αδρής κινητικότητας σε παιδιά με κινητική αναπηρία - ΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ ΠΕΤΡΟΣ 
• Διαταραχές λεπτής κινητικότητας – Αισθητικοαντιληπτικές διαταραχές Εργοθεραπεία σε παιδιά με κινητική αναπηρία - ΜΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ 
• Η Υποστηρικτική τεχνολογία στην εκπαίδευση των ατόμων με σοβαρά κινητικά προβλήματα / Λόγος και Επικοινωνία - ΑΡΣΕΝΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΙΑ / ΜΕΡΑΒΟΓΛΟΥ ΠΑΡΙ
• Νέες Τεχνολογίες & Κινητική Αναπηρία - ΓΕΡΟΔΙΑΚΟΜΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 
• Η Ενσωμάτωση Παιδιών με αναπηρίες στη σχολική διαδικασία - ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΑΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΑ 
• Η οικογένεια και το περιβάλλον - ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ ΜΑΡΙΑ

Το πόνημα είναι διαθέσιμο εδώ.

21η Μάρτίου..Παγκόσμια Ημέρα για το Σύνδρομο Down

Η ανάγκη για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας οδήγησε στην καθιέρωση της 21ης του Μάρτη ως παγκόσμιας ημέρας για το σύνδρομο Down.

Το σύνδρομο Down (ή αλλιώς Τρισωμία 21 ή Τρισωμία G) περιγράφει μια χρωμοσωμική ανωμαλία, που περικλείει ένα σύνολο χαρακτηριστικών, τα οποία υπάρχουν εκ γενετής στους φορείς της γενετικής αυτής βλάβης και αφορούν παρεκκλίσεις στη σωματική διάπλαση, τη νοητική ανάπτυξη και την ψυχοκοινωνική εξέλιξή τους.

 Δείτε αναλυτικά σε ψηφιακό αρχείο τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου: Το Σύνδρομο Down

 * Το ψηφιακό αρχείο δημιουργήθηκε με υλικό από τη βικιπαίδεια και διανέμεται δωρεάν.

Η Παιδαγωγική της Ένταξης του παιδιού με Κινητική Αναπηρία στο Σχολείο

Ανδρονίκη Παπαδημητρίου, Ειδική Παιδαγωγός Μ.Α.

Η "inclusive εκπαίδευση", έρχεται ν΄ αντικαταστήσει τους προηγούμενους όρους ενσωμάτωση και ένταξη και να τους συμπληρώσει. Το επίθετο inclusive, προέρχεται από το λατινικό ρήμα includere, που σημαίνει "συμπεριλαμβάνω". Ο όρος λοιπόν αυτός θα μπορούσε ν΄ αποδοθεί συνοπτικά κι ως "συμπεριληπτική εκπαίδευση" ή "εκπαίδευση του μη αποκλεισμού"(Ζώνιου- Σιδέρη, 2000:39).
Πιο συγκεκριμένα, το σχολείο επιχειρεί ν΄ ανταποκριθεί σε όλους τους μαθητές ξεχωριστά με το ν΄ αναθεωρεί την δομή κι εφαρμογή του αναλυτικού προγράμματος, με το να επιμορφώνει συνεχώς τους εκπαιδευτικούς και να τους ενισχύει σε υλικοτεχνική υποδομή και ανθρώπινο δυναμικό, με το ν΄ αλλάζει εργονομικά τη μορφή του. Ο όρος δηλαδή αυτής της μορφής ένταξης ουσιαστικά ξεφεύγει από τα όρια της εκπαιδευτικής ορολογίας και αποκτά νόημα και ουσία κοινωνική και πολιτιστική, αφού εμπεριέχει αλλά και αντικατοπτρίζει την ιδεολογία και τη φιλοσοφία μιας "κοινωνίας για όλους".

Το πόνημα είναι διαθέσιμο εδώ.

Ελληνικό Σύστημα Braille

Το σύστημα ανάγνωσης Braille, το οποίο πρωτοπαρουσιάστηκε το 1825 από το δημιουργό του, Γάλλο τυφλό Louis Braille, αποτελεί σήμερα το διεθνές αλφάβητο των τυφλών.
Η εφαρμογή του συστήματος Braille στην Ελληνική γλώσσα έγινε αρχικά από Άγγλους και Αμερικανούς για να διαβάζουν οι ξένοι λόγιοι τυφλοί τα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και το Ευαγγέλιο. Στην Ελλάδα, η πρώτη προσπάθεια απόδοσης του ελληνικού αλφάβητου στη γραφή Braille έγινε από τον Α. Παλατιανό το 1882. Η προσπάθεια αυτή όμως δεν ήταν συστηματική κι έτσι ήταν δύσκολη στην εκμάθηση. Μέχρι το 1948 χρησιμοποιούνταν δύο διαφορετικά αλφάβητα. Το 1948 επήλθε η συγχώνευση των δύο αλφάβητων σε ένα ενιαίο και λίγο αργότερα συγκροτήθηκε ειδική πενταμελής επιτροπή, η οποία αφού το μελέτησε έκανε κάποιες τροποποιήσεις.
Το νέο αλφάβητο, το οποίο εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στη Λειψία, αφού εγκρίθηκε στη συνέχεια από το Υπουργείο Παιδείας, καθιερώθηκε ως το επίσημο αλφάβητο για την εκπαίδευση των τυφλών μαθητών και εισήχθη στη Σχολή Τυφλών του Οίκου Τυφλών Καλλιθέας.

Τα σύμβολα του συστήματος Braille στην ελληνική γλώσσα:

•  Ελληνικό Σύστημα Braille 

• Η Ελληνική γραφή Braille [Θεοχάρης Λωρίδας, Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής]

Δικτυογραφία:
 - Μάθετε για την ελληνική γραφή Braille σε Η/Υ

Η κοινωνική ένταξη σε σχολείο και η μετάβαση σε χώρο εργασίας για τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού: Θεωρητικά ζητήματα και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις

Μία σημαντική διάσταση της κοινωνικής ένταξης των νεαρών ατόμων με αυτισμό είναι η μετάβαση τους σε χώρο εργασίας στην κοινότητα. Η εκπαίδευση των ατόμων με αυτισμό είναι μία δια-βίου μάθηση, η οποία συνεχίζεται με την μορφή της υποστήριξης τους σε περιβάλλον επαγγελματικής απασχόλησης. Ωστόσο, οι περιπτώσεις των ενηλίκων στο φάσμα του αυτισμού που έχουν εμπειρία μετάβασης και επαγγελματικής απασχόλησης στην κοινότητα είναι περιορισμένες σε διεθνές επίπεδο και σχεδόν ανύπαρκτες σε τοπικό επίπεδο.

Στόχος σε αυτή την έκδοση είναι η παρουσίαση του θεωρητικού προβληματισμού και των εκπαιδευτικών παρεμβάσεων για την ένταξη μαθητών με αυτισμό στο γενικό σχολείο και τη μετάβαση τους σε χώρους εργασίας στην κοινότητα, ώστε οι εκπαιδευτικοί να κατανοήσουν τις προϋποθέσεις και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις που δημιουργούνται από την ένταξή τους σε σχολικό πλαίσιο ή στην ευρύτερη κοινότητα.

 Το βιβλίο είναι διαθέσιμο εδώ.

Τραυλισμός [Stuttering]

Ταινία μικρού μήκους για τον τραυλισμό, (Ελληνική έκδοση) σύνταξη κειμένου και σκηνοθεσία: Bertrand De Bock.

• Τι είναι ο Τραυλισμός; 
•  Πώς ξεκινάει; 
•  Τι μπορείς να κάνεις; 
•  Πως αντιδράς;

!

Δείτε:

•  Μαθητές με τραυλισμό και η αντιμετώπισή τους, Ευδοξία Σακελλαροπούλου, Δασκάλα, Δρ. Παιδαγωγικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Βιβλία Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης "Δραστηριότητες Μαθησιακής Ετοιμότητας"

Στην ηλεκτρονική αρχική σελίδα των βιβλίων της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης υπάρχει εκπαιδευτικό υλικό με τίτλο «Δραστηριότητες Μαθησιακής Ετοιμότητας». Τα βιβλία αυτά πραγματεύονται θέματα που αφορούν στη διδασκαλία των μαθητών με αναπηρίες ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Η ηλεκτρονική ανάρτηση των βιβλίων στοχεύει να βοηθήσει την προσπάθεια των εκπαιδευτικών που επιχειρούν να δομήσουν εξατομικευμένες διδακτικές παρεμβάσεις υποστηρίζοντας το βίωμα του παιδιού στο σχολείο, την οικογένεια και την κοινότητα. Με τη γνώση τόσο των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι μαθητές μας, όσο και των δυσκολιών που συναντούμε αρκετές φορές στην διαχείριση ζητημάτων διδακτικής μεθοδολογίας και ειδικής παιδαγωγικής, προτείνουμε οπτικοποιημένες στοχευμένες δραστηριότητες μαθησιακής ετοιμότητας από την καθημερινότητα των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης.

Σημείωση: Η έκδοση των ενοτήτων των βιβλιοτετραδίων του μαθητή σε word προέρχεται από μετατροπή των πρωτότυπων αρχείων (pdf) και είναι ατελής ηλεκτρονικά. Παρέχεται συμπληρωματικά για διευκόλυνση της εξατομίκευσης που θα επιχειρήσει ο εκπαιδευτικός, σε συνδυασμό πάντα με το πρωτογενές υλικό που βρίσκεται αναρτημένο σε μορφή pdf.

Κατανόηση της αναπηρίας – Ένας πρακτικός οδηγός

Η αναπηρία δε θεωρείται πλέον ως μεμονωμένο πρόβλημα αλλά ως κοινωνικό ζήτημα που προκαλείται από τις πολιτικές, τις πρακτικές, ή/και το περιβάλλον. Ένα απρόσιτο περιβάλλον είναι ο παράγοντας της ανικανότητας.

Η μετακίνηση των ατόμων με αναπηρίες θεωρεί ότι η «αντιμετώπιση» στο πρόβλημα της αναπηρίας βρίσκεται στην αναδιάρθρωση της κοινωνίας. Αυτή η προσέγγιση προτείνει ότι το μεμονωμένο μειονέκτημα των ατόμων με αναπηρίες οφείλεται σε μια σύνθετη μορφή θεσμικής διάκρισης τόσο σε θεμελιώδεις δομές στην κοινωνία μας όσο σε ρατσισμό ή και σε «φόβο προς το διαφορετικό».

Ο οδηγός δημιουργήθηκε στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος ETTAD (Enabling Teachers and Trainers to improve Accessibility of Adult Education) και είναι διαθέσιμος, εδώ

.

Ένας πλήρης οδηγός για τη Δυσλεξία

Όπως συμβαίνει και με τις υπόλοιπες μαθησιακές δυσκολίες, η δυσλεξία είναι μια ισόβια πρόκληση με την οποία οι άνθρωποι γεννιούνται. Αυτή η διαταραχή επεξεργασίας της γλώσσας, μπορεί να δυσχεραίνει την ανάγνωση , τη γραφή, την ορθογραφία και μερικές φορές ακόμα και τον προφορικό λόγο...

- Τι είναι η δυσλεξία;
- Συνήθεις Προειδοποιητικές Ενδείξεις
- Η διάγνωση της Δυσλεξίας
- Νέες τεχνολογίες και δυσλεξία
- Διευκολύνοντας τους μαθητές με δυσλεξία
- Εργασίες για το σπίτι

Αλίκη Κασσωτάκη, Λογοπεδικός /Επιστημονική Συντονίστρια Κέντρων ikid

Ο οδηγός είναι διαθέσιμος εδώ.

Σημάδια του Αυτισμού…

Πρόωρα Σημάδια-Έγκαιρη Διάγνωση Αυτισμού

!

Το σποτ για την έγκαιρη διάγνωση του αυτισμού δημιουργήθηκε από τη Διεύθυνση Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Παιδιατρικής με τη χορηγία της Ελληνικής Ακαδημίας Παιδιατρικής. 1 στα 150 παιδιά βιώνουν τη ζωή μέσα από το φάσμα του αυτισμού. Κάποιες από τις συμπεριφορές που παρουσιάζει αυτό το βίντεο είναι ορατές σε πολλά παιδιά. Το βίντεο αυτό δεν έχει διαγνωστική αξία. Είναι μια προτροπή να συζητήσετε με τον παιδίατρό σας συμπεριφορές του παιδιού σας που σας προβληματίζουν

Νυχτολούλουδα...μια ταινία που φωτίζει το σκοτάδι!

Πώς μπορείς να μιλήσεις με εικόνες για τους ανθρώπους που στερούνται την όραση;

Πώς μπορείς να το κάνεις αποφεύγοντας τη δημιουργία οίκτου - που είναι μια μορφή ρατσισμού όπως ακούγεται στην ταινία - και χωρίς να δημιουργήσεις μελό καταστάσεις;

Την απάντηση την έδωσε ο Νίκος Γραμματικός με αυτό το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ που συγκεντρώνει μια σειρά από αρετές. Πρώτα απ' όλα ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί τα καλύτερα διδάγματα του είδους. Εισχωρεί μέσα στο θέμα του και δεν το καταγράφει απλά, αλλά "κοιτάζει" πίσω από την εικόνα, κρίνει, έχει άποψη, αποφεύγει την επίπεδη σκηνοθετική γραμμή που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στα ντοκιμαντέρ. Είναι εμφανέστατη η δουλειά που έχει γίνει προηγουμένως με τα παιδιά, πριν ακόμα το συνεργείο αρχίσει τα γυρίσματα.

Η ταινία δεν κρύβει τίποτε, δεν προσπαθεί να αποσπάσει εντυπώσεις, προκαλεί αληθινή συγκίνηση και συχνά διανθίζεται από χιουμοριστικές πινελιές που πηγάζουν μέσα από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές. Και το κυριότερο: η ταινία είναι απλή κι ανθρώπινη, δεν είναι ούτε βαρύγδουπη ούτε διδακτική.
!