Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση!

Νοητική Υστέρηση

• Βάσω Αρμπουνιώτη, Κοινωνική Λειτουργός
• Ιωάννα Κουτσοκλένη, Εργοθεραπεύτρια
• Μανώλης Μαρνελάκης, Υπεύθυνος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων στην Εστία Ειδικής Επαγγελματικής Αγωγής

Στο παρόν δοκίμιο, περιλαμβάνονται ενότητες που αφορούν τη φύση και τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης αναπηρίας, το πώς επηρεάζει το οικογενειακό σύστημα η γέννηση ενός παιδιού με νοητική υστέρηση, αλλά και ποιος είναι ο ρόλος της οικογένειας στην αγωγή του παιδιού της. Περιλαμβάνει κεφάλαια, που περιγράφουν της λόγους για τους οποίους απαιτείται διεπιστημονική υποστήριξη του ατόμου με νοητική υστέρηση και της οικογένειάς του, αλλά και μέθοδοι που μπορούν να διευκολύνουν κυρίως την γραπτή επικοινωνία και που δίνουν τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να δουλέψει δημιουργικά όχι μόνο με τη συγκεκριμένη ομάδα, αλλά και με μαθητές που έχουν προβλήματα ανάγνωσης και κατανόησης, όπως είναι τα παιδιά των μεταναστών ή των προσφύγων. Τέλος κρίθηκε σημαντικό να συμπεριληφθούν ενότητες σχετικά με την ανάπτυξη και εφαρμογή προγραμμάτων κοινωνικοποίησης, εναλλακτικών τρόπων εκπαίδευσης, δεξιοτήτων καθημερινής ζωής καθώς και διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας.

Το δοκίμιο είναι διαθέσιμο εδώ.

Εισαγωγή στην εκπαίδευση των μαθητών με μερική ή ολική απώλεια όρασης

- Φίλιππος Κατσούλης, Διευθυντής Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Τυφλών Καλλιθέας (ΚΕΑΤ) Μεταπτυχιακό (master) στη Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη Υποψήφιος διδάκτορας  

- Ιωάννα Χαλικιά, Φιλόλογος

Ο σκοπός του διαναπηρικού οδηγού επιμόρφωσης, όσον αφορά στην εκπαίδευση των παιδιών με σοβαρά προβλήματα όρασης είναι να ενημερώσει κυρίως τους εκπαιδευτικούς της γενικής εκπαίδευσης, οι οποίοι θα κληθούν να ενσωματώσουν στη σχολική τους τάξη με την παράλληλη στήριξη του ειδικού εκπαιδευτικού μαθητές, οι οποίοι ανήκουν στην παραπάνω κατηγορία. Ο εκπαιδευτικός θα ενημερωθεί σχετικά με το ποια είναι τα παιδιά με σοβαρά προβλήματα όρασης, τα αίτια που τα προκαλούν, καθώς και τα συμπτώματα που θα πρέπει να τον υποψιάσουν για πιθανό πρόβλημα στην όραση. Ένα κεντρικό θέμα είναι οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που παρουσιάζουν οι μαθητές με σοβαρά προβλήματα και τις οποίες πρέπει να γνωρίζει ο εκπαιδευτικός. Στη συνέχεια παρουσιάζεται περιληπτικά η ιστορία της εκπαίδευσης, αλλά και της συνεκπαίδευσης των τυφλών στην Ελλάδα.
Στο τέλος παρουσιάζονται οι υποστηρικτικές τεχνολογίες, οι οποίες είναι προσβάσιμες και διαθέσιμες στους μαθητές με σοβαρά προβλήματα όρασης στη χώρα μας.

- Ο Διαναπηρικός Οδηγός Επιμόρφωσης για την Τύφλωση είναι διαθέσιμος εδώ.

Μαθησιακές Δυσκολίες

Εκδόσεις στο πλαίσιο του Προγράμματος ΕΠΕΑΕΚ «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στις Μαθησιακές Δυσκολίες»

• Βασικές Έννοιες & Χαρακτηριστικά - Τεύχος Α: Στο Α' τεύχος παρουσιάζονται εισαγωγικές γνώσεις σχετικά με την ιστορία, τον ορισμό και τα χαρακτηριστικά των μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες, εγκαθιστώντας μια κοινή γλώσσα αναφοράς και κατανόησης για τις Μαθησιακές Δυσκολίες. Επίσης, περιγράφονται τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των μαθητών στη σχολική μάθηση, όπως τα αναγνωρίζουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί στο πλαίσιο της σχολικής τάξης. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κατανόηση του ρόλου της οικογένειας και στην ανάδειξη τρόπων υποστήριξης και αξιοποίησής της. Επιμέλεια: Σουζάνα Παντελιάδου, Γιώργος Μπότσας, Βόλος 2007, [Διαθέσιμο εδώ]

• Εφαρμογές Διδακτικής Αξιολόγησης και Μαθησιακές Δυσκολίες - Τεύχος Β: Το Β' τεύχος περιλαμβάνει πρωτόκολλα παρατήρησης και αξιολόγησης των μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες και των δεξιοτήτων τους, συνοδευόμενο από οδηγίες και επεξηγήσεις. Επίσης περιέχει προσυμπληρωμένα πρωτόκολλα case studies, για καλύτερη κατανόηση. Τα πρωτόκολλα αφορούν τόσο σε γνωστικά, όσο και σε κοινωνικο-συναισθηματικά προβλήματα και έχουν στόχο την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών στα ουσιώδη προβλήματα και την υποστήριξή τους στην ερμηνεία των προβλημάτων αυτών. Επιμέλεια: Σουζάνα Παντελιάδου, Αντωνία Πατσιοδήμου, Βόλος 2007, [Διαθέσιμο εδώ]

• Διδακτικές Προσεγγίσεις & πρακτικές για μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες - Τεύχος Γ:  Στο Γ' τεύχος παρουσιάζονται θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων, έτσι ώστε να απαντώνται ερωτήματα εκπαιδευτικών από τις διαφορετικές ειδικότητες. Στόχος αυτής της έκδοσης είναι να μεταφερθεί στις σχολικές τάξεις η υπάρχουσα τεχνογνωσία για την αποτελεσματική διδασκαλία για μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην έννοια της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, καθώς επίσης και στην υποστήριξη των μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες σε διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα. Ακόμη, γίνεται προσπάθεια να δοθούν πρακτικές προτάσεις, οι οποίες να μπορούν να ενσωματωθούν σε διαφορετικές διδακτικές προσεγγίσεις, αναγνωρίζοντας την έντονη διαφοροποίηση όχι μόνο των μαθητών, αλλά και των εκπαιδευτικών. Επιμέλεια: Σουζάνα Παντελιάδου - Φαίη Αντωνίου, Βόλος 2008, [Διαθέσιμο εδώ]

• Οι Μαθησιακές Δυσκολίες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Σε αυτή την έκδοση παρουσιάζονται βασικές πληροφορίες σχετικά με τις Μαθησιακές Δυσκολίες, ώστε οι εκπαιδευτικοί να κατανοήσουν σφαιρικά το πρόβλημα, να απομυθοποιήσουν την πιθανή παθολογία και να αντιληφθούν την πολυπαραγοντική τους φύση. Επίσης παρουσιάζονται πρακτικές προτάσεις για την ορθή αντιμετώπιση των Μαθησιακών Δυσκολιών στο σχολικό πλαίσιο.  

          - Οι παραπάνω πληροφορίες αναπτύσσονται σε επτά ενότητες. 

• Στην πρώτη ενότητα, παρουσιάζεται η μάθηση ως μια διαδικασία οικοδόμησης γνώσης, στην οποία συμμετέχει ενεργητικά ο μαθητής και η οποία επηρεάζεται σημαντικά από συγκεκριμένους παράγοντες.  
• Στη δεύτερη ενότητα, αποσαφηνίζεται ο ορισμός και το περιεχόμενο των Μαθησιακών Δυσκολιών και παρατίθενται οι βασικές ενδείξεις που μπορούν να ευαισθητοποιήσουν τους εκπαιδευτικούς σχετικά με την ύπαρξη Μαθησιακών Δυσκολιών.  
• Στην τρίτη ενότητα, περιγράφονται τα βασικά γνωστικά, συναισθηματικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των εφήβων με Μαθησιακές Δυσκολίες και η σημασία της αλληλεπίδρασης μεταξύ αυτών των χαρακτηριστικών για την εξέλιξη των μαθητών στο σχολείο.  
• Στην τέταρτη ενότητα, περιγράφονται τα προβλήματα των μαθητών στο σχολικό πλαίσιο, με έμφαση στο γραπτό λόγο, στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες. Εδώ προτείνονται και παρεμβάσεις για την άμεση αντιμετώπιση των δυσκολιών ανάλογα με το κάθε γνωστικό αντικείμενο.  
• Στην πέμπτη ενότητα, συζητείται η έννοια του αναλυτικού προγράμματος, οι δύο βασικές προσεγγίσεις στο χώρο των Μαθησιακών Δυσκολιών και γίνονται προτάσεις για την αποτελεσματικότερη προσαρμογή στους στόχους, στα μέσα διδασκαλίας και στους τρόπους αξιολόγησης.  
• Στην έκτη ενότητα, παρατίθενται οι νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν στην ειδική αγωγή με έμφαση στις Μαθησιακές Δυσκολίες, ώστε οι εκπαιδευτικοί να είναι ενημερωμένοι σχετικά με τις δυνατότητες προσαρμογών.  Στην τελευταία ενότητα, περιγράφονται οι στρατηγικές μάθησης και παρουσιάζονται τυπικά μοντέλα εφαρμογής τους. 

• Επιμέλεια: Σουζάνα Παντελιάδου, Αντωνία Πατσιοδήμου, Γιώργος Μπότσας, Βόλος 2004,  [Διαθέσιμο εδώ]

Δυσαριθμησία: μεταμορφώνει τους αριθμούς σε τέρατα!

Η ώρα των μαθηματικών στο σχολείο είναι ο εφιάλτης του. Μπαίνει σχεδόν κάτω από το θρανίο για να μην τον σηκώσει ο δάσκαλος στον πίνακα όπου θα έχει να αναμετρηθεί με «τέρατα» όπως τα τρίγωνα και οι μαθηματικές πράξεις. Δεν φταίει, δεν είναι τεμπέλης, απλώς βρίσκει πολύ δύσκολο το να κατανοήσει όλα αυτά τα σύμβολα και τους αριθμούς, την παγκόσμια γλώσσα των μαθηματικών. Και αυτό διότι εμφανίζει μια νευρογνωστική διαταραχή που ονομάζεται δυσαριθμησία και η οποία εντάσσεται στις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Μπορεί μια άλλη μαθησιακή δυσκολία, η δυσλεξία, η οποία αφορά προβλήματα στην ανάγνωση και στον γραπτό λόγο, να έχει τραβήξει επάνω της τα τελευταία χρόνια τα… παγκόσμια φώτα της δημοσιότητας, ωστόσο μια νέα ανασκόπηση μελετών που δημοσιεύθηκε στην έγκριτη επιθεώρηση «Science» κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη - σε μεγάλο βαθμό - παραμελημένη δυσαριθμησία. Όπως σημειώνεται στην ανασκόπηση, η ειδική αυτή μαθησιακή δυσκολία χρήζει ιδιαίτερης προσοχής αφού τα ποσοστά εμφάνισής της είναι αντίστοιχα με εκείνα της δυσλεξίας και κυμαίνονται στο 7% του πληθυσμού. Σύμφωνα με τους επιστήμονες στους οποίους ανήκει η μελέτη, το εκπαιδευτικό σύστημα, το κράτος αλλά και οι γονείς πρέπει να δώσουν στη δυσαριθμησία τη σημασία που της αξίζει, με δεδομένο ότι οι αριθμοί αποτελούν τον κοινό «κώδικα επικοινωνίας» των ανθρώπων σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Η διάγνωση και η αντιμετώπιση πρέπει να γίνονται μάλιστα το νωρίτερο δυνατόν για την καλύτερη διαχείριση της κατάστασης. Διαβάστε προσεκτικά το άρθρο αυτό αφού ουσιαστικά αφορά τα παιδιά μας που… μετρούν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο εδώ.

Οδηγός διάγνωσης μαθησιακών δυσκολιών

Η Λίστα Ελέγχου Μαθησιακών Δυσκολιών έχει σχεδιαστεί ως ένας χρήσιμος οδηγός και όχι ως εργαλείο διάγνωσης μαθησιακών δυσκολιών. Όσα περισσότερα χαρακτηριστικά τσεκάρετε τόσο πιο πιθανό είναι το άτομο να έχει μαθησιακές δυσκολίες ή να ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου.
National Centre for Learning Diasabilites
IDEA Parent Guide

• Aπόδοση στα ελληνικά: Αλβανόπουλος Γιώργος και Μητρουλάκη Σωτηρία 

- Το εργαλείο ανίχνευσης Μ.Δ είναι διαθέσιμο εδώ.

Το ταξίδι της Μαρίας...η καθημερινότητα μιας έφηβης με αυτισμό!

Για να αναπτυχθεί μια καλύτερη γνώση για τον αυτισμό στην κοινωνία, το Ίδρυμα Orange έχει δημιουργήσει 'το ταξίδι της Μαρίας', ένα σύντομο φιλμ από τον καλλιτέχνη Miguel Gallardo, πατέρα ενός κοριτσιού με αυτισμό.Το ταξίδι της Μαρίας είναι ένα μικρό ταξίδι στο εσωτερικό κόσμο μίας εφήβου που έχει αυτισμό, ένα ταξίδι γεμάτο χρώμα, αγάπη, δημιουργικότητα και γνησιότητα, που αρχίζει με την κατανόηση από τη μεριά των γονέων της οι οποίοι βλέπουν την κόρη τους να συμπεριφέρεται με διαφορετικό τρόπο, πριν πάρει την επιβεβαίωση της διάγνωσης: Αυτισμός .
!