24/12/08

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στο σύγχρονο σχολείο - διαχείριση σχέσεων

Διαχείριση σχέσεων και συνεργασία με γονείς παιδιών με δυσκολίες ή γονείς παιδιών διαφορετικής πολιτισμικής προέλευσης από αυτήν της πλειοψηφίας των μαθητών

Δρ Κωνσταντίνος Δαραής (PhD, M.Sp.Ed., Gr.Dip.Sp.Ed., B.A., B.Ed), Σχολικός Σύμβουλος Α/θμιας Πιερίας

Η σύγχρονη βιβλιογραφία και σχετική έρευνα έχουν αναδείξει το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει το είδος και το περιεχόμενο της σχέσης σχολείου-οικογένειας, τόσο για τη συνολική πρόοδο του παιδιού-μαθητή (γνωστική, συναισθηματική και ψυχοκινητική), όσο και για τους δασκάλους και γονείς. Η σχέση αυτή γίνεται ακόμη πιο πολύπλοκη και σύνθετη όταν ο δάσκαλος καλείται να συνεργαστεί με γονείς παιδιών με δυσκολίες, που απορρέουν είτε από ενδογενή είτε από εξωγενή αίτια. Πώς θα μπορέσει σε αυτές τις περιπτώσεις ο δάσκαλος να «παίξει» με επιτυχία το ρόλο του «συμβούλου», βοηθώντας ουσιαστικά τους γονείς και τα παιδιά; Ποια είναι τα μοντέλα που προτείνονται και ποιο το περιεχόμενο του οικογενειοκεντρικού μοντέλου; Παράλληλα το άρθρο διαπραγματεύεται και περιπτώσεις που σχετίζονται με το διαφορετικό πολιτισμικό background των γονιών και πως αυτό επηρεάζει τις στάσεις των γονέων απέναντι στο σχολείο και το δάσκαλο.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο εδώ [doc (260kb)].

Αντιμετώπιση της δυσλεξίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Αντιμετώπιση της δυσλεξίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση: Αξίωση και ανάγκη για μια εναλλακτική θεώρηση της αποκατάστασης των προβλημάτων του γραπτού λόγου

Μιλτιάδης Π. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ, Υπ. Διδάκτωρ Ειδικής Αγωγής Παν/μιου Ιωαννίνων Εργαστήριο Ειδικής και Θεραπευτικής Αγωγής (ΕΡ.Ε.Θ.Α.)

Λόγω της σπουδαιότητας που έχει το θέμα των προβλημάτων της ανάγνωσης και ορθογραφημένης γραφής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, θα επιχειρήσουμε μια αδρομερή επισκόπηση της εμπειρικής βάσης και του περιεχομένου των μέχρι τούδε ερευνητικών πορισμάτων, παρουσιάζοντας παράλληλα και το θεωρητικό υπόβαθρο μιας προτεινόμενης εναλλακτικής μεθόδου παρέμβασης που θεωρούμε ότι διευκολύνει την αντιμετώπιση των δυσκολιών του γραπτού λόγου στην ελληνική γλώσσα.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο εδώ. [doc (85kb)]

10/12/08

Τα άτομα με ειδικές ανάγκες έχουν δικαίωμα στην οδοντιατρική πρόληψη και φροντίδα

- Δρ. Νικόλαος Κούβελας, Επ. Καθηγητής οδοντιατρικής σχολής Αθηνών, Πρόεδρος της Οδοντιατρικής Εταιρίας για Α.μ.Ε.Α
- Κωνσταντίνος Καλογήρου, οδοντιατρική αποκλειστικά για παιδιά και άτομα με Ειδικές Ανάγκες

Όλα τα άτομα με ειδικές ανάγκες έχουν δικαίωμα στην οδοντιατρική φροντίδα. Και οδοντιατρική φροντίδα δεν είναι μόνο η θεραπεία, αλλά και η πρόληψη. Αν μάλιστα αναλογιστούμε τις μεγάλες δυσκολίες που συνεπάγεται η οδοντιατρική θεραπεία τέτοιων περιστατικών, τότε εύκολα καταλαβαίνουμε ότι στην περίπτωση των ατόμων αυτών η πρόληψη έχει ξεχωριστή βαρύτητα.
Όταν μιλάμε για οδοντιατρική πρόληψη, εννοούμε όλες τις διαδικασίες που μπορούν να γίνουν στο σπίτι ή στο οδοντιατρείο, με μοναδικό στόχο να διατηρήσουν στα Α.μ.Ε.Α. μια καλή οδοντοστοματολογική κατάσταση. Γι' αυτό λοιπόν θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε με ποιους τρόπους μπορεί ένα άτομο με ειδικές ανάγκες να φροντίζει για την καλή στοματική του υγεία, εφόσον έχει λειτουργικά τη δυνατότητα, ή πως μπορούν οι οικείοι του, εφόσον το ίδιο δεν μπορεί, να προστατέψουν την στοματική υγεία του δικού τους ανθρώπου.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (33kb) εδώ.

Η συμβολή του προγράμματος του Νηπιαγωγείου στην ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων

Γενειατάκη Ειρήνη, τ. Σχολ. Σύμβουλος Π.Α.

Το αναλυτικό πρόγραμμα, "έχει δομηθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να προχωρεί η οργάνωσή του σταδιακά από τις γενικές ενότητες στις επιδιώξεις, στις επιμέρους ενότητες και τέλος στους στόχους, η υλοποίηση των οποίων βρίσκεται μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων των νηπίων και αποτελεί κύρια φροντίδα της καθημερινής παιδευτικής πράξης".
- Περιλαμβάνει στόχους διατυπωμένους εξελικτικά, ώστε να ανακλώνται σε αυτούς το επίπεδο της εξέλιξης, στο οποίο βρίσκονται τα νήπια και το επίπεδο ανάπτυξης που επιδιώκει να επιτύχει στο σημείο αυτό το νηπιαγωγείο.
- Περιλαμβάνει ενδεικτικές δραστηριότητες επίσης σύστοιχες με τους στόχους και το γενικότερο επίπεδο των νηπίων.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (55kb) εδώ.


Διπλωματική Εργασία "Δυσλεξία και Μαθηματικά"

Κοσυφόγλου Αικατερίνη
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστημίο Αθηνών, Σχολή Θετικών επιστημών, Τμήμα Μαθηματικών
Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: κα Φαρμάκη Βασιλική

Σε αυτήν την εργασία περιγράφεται σφαιρικά το φαινόμενο της δυσλεξίας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Επίσης, διαμέσου της επισκόπησης της σχετικής με το θέμα βιβλιογραφίας, πραγματοποιήθηκε μια προσπάθεια ανάλυσης της συμπεριφοράς ενός δυσλεξικού ατόμου απέναντι στα μαθηματικά. Τέλος, παρατίθενται ορισμένες τεχνικές και στρατηγικές υποστήριξης των παιδιών με δυσλεξία στα μαθηματικά.

Η εργασία είναι διαθέσιμη σε μορφή pdf (670kb) εδώ.

7/12/08

Ανατρέφοντας ένα Παιδί με Σακχαρώδη Διαβήτη

Άννα Κορομπέλη, Νοσηλεύτρια ΠΕ
Βαζαίου Ανδριανή, Ιατρός

Ορισμένοι γονείς στην προσπάθειά τους να μη στεναχωρήσουν το παιδί τους είναι ενδοτικοί σε όλες του τις απαιτήσεις με αποτέλεσμα να δέχονται και τις πιο παράλογες από αυτές ή στην προσπάθειά τους να αντισταθμίσουν την παρουσία του διαβήτη να αγοράζουν πληθώρα παιχνιδιών. Μια τέτοια στάση δείχνει ότι έχουν επηρεαστεί συναισθηματικά και σίγουρα δεν βοηθάει στη σωστή διαπαιδαγώγη ση του παιδιού. Αντιθέτως, περνούν στο παιδί μηνύματα που πιθανόν να μην είχαν πρόθεση να του διδάξουν όπως ότι ο διαβήτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μια δικαιολογία για να ξεφύγει από υποχρεώσεις που δεν θέλει να εκτελέσει ή ότι οι κανόνες που οι περισσότεροι άνθρωποι ακολουθούν (π.χ. το ότι πρέπει να περιμένει τη σειρά του ή να μάθει να μοιράζεται ή να δέχεται την άρνηση των άλλων) δεν αφορούν στο ίδιο γιατί έχει διαβήτη ή ακόμα ότι διαφέρει από τα άλλα παιδιά γιατί έχει διαβήτη. Τα παραπάνω είναι δυνατόν να κάνουν το παιδί κακομαθημένο, εγωκεντρικό με αποτέλεσμα να χαϊδεύεται τόσο στους ενηλίκους όσο και στους συνομήλικούς του. Η κατάσταση αυτή, ενδεχομένως, να διαρκέσει μέχρι την ενηλικίωσή του, γεγονός το οποίο θα έχει ολέθριες συνέπειες για την υπόλοιπη ζωή του αφού δεν θα έχει μάθει πώς να αντιμετωπίζει την άρνηση.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (35kb) εδώ.


Ο Σακχαρώδης Διαβήτης στην παιδική και εφηβική ηλικία

Δημήτρης Δελής, Παιδίατρος, Διαβητολογικό Κέντρο Νοσοκομείου Παίδων Π. & Α. Κυριακού

Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μία μεταβολική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία, δηλαδή από αύξηση της γλυκόζης του αίματος. Η υπεργλυκαιμία στα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη μπορεί να οφείλεται: 1) σε ελαττωμένη έκκριση ινσουλίνης, 2) σε ελαττωμένη δραστικότητα της ινσουλίνης και 3) σε συνδυασμό μειωμένης έκκρισης και δραστικότητας της ινσουλίνης.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (84kb) εδώ.

Ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της χρόνιας σωματικής ασθένειας στο παδί και την οικογένεια

Xάρης Ασημόπουλος, Κοινωνικός Λειτουργός - Κοινωνικός Επιστήμονας

Από τις περισσότερες μελέτες προκύπτει ότι τα παιδιά τα οποία πάσχουν από χρόνιες σωματικές ασθένειες ή διαταραχές έχουν 1,5 έως 3 φορές περισσότερες πιθανότητες από ό,τι οι υγιείς συνομήλικοί τους να παρουσιάσουν ψυχικά, συμπεριφερολογικά και μαθησιακά προβλήματα. Υπάρχουν όμως και μελέτες οι οποίες αναφέρουν ότι δεν παρουσιάζουν περισσότερες πιθανότητες από ό,τι οι άλλοι συνομήλικοί τους.
Τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα τα οποία είναι δυνατόν να παρουσιάσουν είναι ποικίλα. Ειδικότερα αναφέρονται διαταραχή της εικόνας εαυτού, άγχος, κατάθλιψη, προβλήματα συμπεριφοράς και δυσκολίες στο σχολείο. Σχετίζονται με τις αντιδράσεις του ιδίου του παιδιού, της οικογένειάς του και του ευρύτερου κοινωνικού τους περιβάλλοντος προς τη χρόνια σωματική ασθένεια. Η εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας στο παιδί εξαρτάται από πολλούς άλλους παράγοντες: τις προσωπικές ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά του παιδιού, τις προϋπάρχουσες εμπειρίες της ζωής του, την ποιότητα των σχέσεων με τους γονείς του, την προσωπικότητα και τις σχέσεις των γονέων του.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (50kb) εδώ.

Η επιθετικότητα του παιδιού στο σχολείο και στην οικογένεια

Μιχαήλ Βερνάδος, Σχολικός Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής

Τα παιδιά που χαρακτηρίζονται από επιθετικότητα είναι συνήθως ανυπάκουα, αρνητικά, δείχνουν απάθεια και παρουσιάζουν αντιδραστική και προκλητική συμπεριφορά προς τα μέλη της οικογένειας τους, το διδακτικό προσωπικό του σχολείου και γενικά προς τα άτομα που κατέχουν εξουσία. Η αντιδραστική και επιθετική συμπεριφορά των παιδιών δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις τους με την οικογένεια, τους συνομήλικους και το σχολείο. Δημιουργεί όμως προβλήματα και στα ίδια τα παιδιά γιατί δεν τους δίνει τη δυνατότητα να μάθουν κοινωνικά αποδεκτές συμπεριφορές οι οποίες θα αποτελέσουν αργότερα τη βάση για την ομαλή ένταξη τους στο κοινωνικό σύνολο. Πολλά από τα παιδιά αυτά συνεχίζουν να παρουσιάζουν επιθετική συμπεριφορά και βία και ως ενήλικες. Μάλιστα σε έρευνες που έχουν γίνει στην Αμερική έχει βρεθεί ότι ένα ποσοστό νέων με εγκληματικές τάσεις είχαν εμφανίσει επιθετική συμπεριφορά στην παιδική τους ηλικία, και δεν έγινε αποδοχή του προβλήματος από τους γονείς, ώστε να αντιμετωπισθεί με την πρώιμη και έγκαιρη παρέμβαση των ειδικών. Τοιουτοτρόπως φαίνεται πως ανάμεσα στην επιθετικότητα και στη βία δεν υπάρχει σημαντική σημασιολογική διαφορά. Είναι δηλαδή έννοιες συνώνυμες ή και ταυτόσημες στη χρήση τους.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (98kb) εδώ.

6/12/08

Πατέρας και παιδί με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Ασημίνα Τσιμπιδάκη, Διδάσκουσα Π.Δ. 407/80 Ειδικής Αγωγής στο ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Αναστασία Τσαμπαρλή, Επίκουρη Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας στο ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Η παρούσα μελέτη εξετάζει τις σκιαγραφήσεις των πατέρων παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες για τον πατρικό τους ρόλο και τα παιδιά τους, και αντίστοιχα τις σκιαγραφήσεις των αδελφών για την πατρική φιγούρα. Το δείγμα της έρευνας αποτελούν 30 πατέρες σε οικογένειες παιδιών με ειδικές ανάγκες και 57 παιδιά, συνολικά 87 άτομα. Όλοι οι συμμετέχοντες είναι μόνιμοι κάτοικοι της νήσου Ρόδου και ανήκουν στη μεσαία κοινωνωνικο-οικονομική τάξη. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν ημι-δομημένες συνεντεύξεις και προβολικές δοκιμασίες (CAT, TAT και το σχέδιο της οικογένειας). Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης αναδεικνύουν ότι οι οικογένειες με ένα παιδί με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες εμφανίζουν έναν ιδιαίτερο αστερισμό πατρότητας, στον οποίο επικρατούν αντιθετικές αναπαραστάσεις για τα παιδιά της οικογένειας. Η εικόνα που έχουν οι πατέρες για το παιδί με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι κυρίως αρνητική και εκδηλώνουν απαισιοδοξία ως προς την εξέλιξη του παιδιού και στην πίστη για αποκατάσταση της αναπηρίας του. Τα αδέλφια λειτουργούν ως μοχλοί ισορροπίας. Εξιδανικεύονται και οι πατέρες μπορούν πιο εύκολα να ταυτιστούν με αυτά, ενώ ταυτόχρονα έχουν υψηλότερες προσδοκίες από αυτά. Επιπλέον, οι σκιαγραφήσεις των αδελφών είναι αμυντικές. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον πατέρα αδιάφορο ως προς τις συναισθηματικές τους ανάγκες, αλλά και κουρασμένο λόγω της συνθήκης της αναπηρίας.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (170kb) εδώ.

Η Ειδική Αγωγή στην Ελλάδα - Κριτική Θεώρηση

Λαμπροπούλου Βενέττα, Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών
Παντελιάδου Σουζάνα, Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Ο τρόπος που η κοινωνία αντιμετωπίζει τα παιδιά και την εκπαίδευσή τους είναι συνήθως ενδεικτικός του επιπέδου ανάπτυξής της. Αν μελετήσει κανείς την ιστορία της Ειδικής Αγωγής θα παρατηρήσει ότι στην ουσία είναι μια μελέτη της ιστορίας των κοινωνικών αλλαγών και των επιπτώσεων αυτών των αλλαγών στις στάσεις, στην αντιμετώπιση, στην εκπαίδευση και την κοινωνική συμμετοχή των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες. Θα λέγαμε μάλιστα ότι οι αλλαγές στην εκπαίδευση των μαθητών με ειδικές ανάγκες δε συνδέονται τόσο με τις ειδικές εκπαιδευτικές τους ανάγκες όσο με κοινωνικούς, πολιτικούς, οικονομικούς, νομοθετικούς και θρησκευτικούς παράγοντες. Αυτοί οι παράγοντες καθορίζουν ποιος εκπαιδεύεται, πώς εκπαιδεύεται και πότε εκπαιδεύεται. Αυτοί καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό και το πόσο διαφέρει η ειδική από τη γενική εκπαίδευση, ποιος διδάσκει στα σχολεία, πόσο οι γονείς εμπλέκονται στη διαδικασία, τι προοπτικές και εφόδια δίνονται στους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες και τι εγγυήσεις για την οικονομική και κοινωνική τους σταθερότητα κ.ο.κ. Οι ίδιοι παράγοντες καθορίζουν ακόμα και την ανάπτυξη της έρευνας και την παραγωγή και εφαρμογή νέας γνώσης στο γνωστικό αντικείμενο της Ειδικής Αγωγής.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (100kb) εδώ.

Ένταξη ατόμων με ειδικές ανάγκες και αναλυτικά προγράμματα

Αθηνά Ζώνιου-Σιδέρη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών

"Η ένταξη θεσμοθετήθηκε σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που υποθάλπει σίγουρο σχολικό αποκλεισμό όχι μόνο για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες, αλλά και για τα παιδιά που αποκλίνουν έστω κι ελαχίστως από τους κανόνες που αυτό ορίζει..."
Τα αναλυτικά προγράμματα καθορίζουν σε αποφασιστικό βαθμό τη σχολική επιτυχία και αποτυχία, την ένταξη και τον αποκλεισμό. Η αναποτελεσματικότητα της ένταξης των παιδιών με και χωρίς ειδικές ανάγκες, πρέπει να ιδωθεί ως αποτυχία του σχολείου.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (41kb) εδώ.

Προσβασιμότητα για άτομα με ειδικές ανάγκες στο σχολικό εργαστήριο

Φύτρος Κωνσταντίνος, Καθηγητής Πληροφορικής

Όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι πρέπει να έχουν πρόσβαση από όλους τους μαθητές και ειδικά για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Μέρος A' "Κτιριακές Μετατροπές"

Μαθησιακά περιβάλλοντα για νοητικά προικισμένα παιδιά και ενδεικτικά διδακτικά προγράμματα

Μαρκάκης Εμμανουήλ, Επίτιμος Πάρεδρος Ειδικής Αγωγής Π.Ι., Συντονιστής Α.Π. Ειδικής Αγωγής Π.Ι.

Νοητικά προικισμένα παιδιά σύμφωνα με τον αμερικάνικο σύνδεσμο Ν.Π.παιδιών (American National Association for Gifted Children) είναι όσα δείχνουν ή έχουν τη δυνατότητα να δείξουν υψηλό επίπεδο επίδοσης σε μια ή περισσότερες περιοχές έκφρασης. Σύμφωνα με τον τελευταίο αμερικάνικο νόμο ( No Child Left Behind Act of 2001) Ν.Π. είναι όσα επιδεικνύουν υψηλές ικανότητες επίδοσης και παρουσιάζουν ιδιαίτερες νοητικές, δημιουργικές, καλλιτεχνικές, ηγετικές, ή επιμέρους ακαδημαϊκές ικανότητες και χρειάζονται υπηρεσίες ή δραστηριότητες που δεν παρέχονται στα πλαίσια των συνηθισμένων αναλυτικών προγραμμάτων. Με το ν.3194/2003 του ΥΠΕΠΘ, εντάχθηκαν στις κατηγορίες παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και τα Ν.Π. ως παιδιά με ιδιαίτερες ικανότητες, χωρίς όμως να προσδιορίζονται οι συγκεκριμένες ικανότητες. Η υπαγωγή όμως των παιδιών αυτών στο νόμο Ειδικής Αγωγής σημαίνει ότι γίνεται αποδεκτή η διαφοροποίηση της εκπαίδευσής τους σύμφωνα με τα διεθνώς αποδεκτά πρότυπα.

Η εισήγηση είναι διαθέσιμη σε μορφή pdf (48kb)εδώ.

Η πληροφορική στην Ειδική Αγωγή

Φύτρος Κωνσταντίνος, Καθηγητής Πληροφορικής

Είναι γεγονός, ότι στον τομέα της εκπαίδευσης, τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, έχουν γίνει πολύ σημαντικές προσπάθειες για ένταξη στη δημόσια εκπαίδευση ατόμων με ειδικές ανάγκες. Φυσικά είναι απαραίτητο να συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια προκειμένου να διασαφηνιστούν οι στόχοι της εκπαίδευσης αυτών των μαθητών και να σχεδιαστούν κατάλληλα προγράμματα που θα υποστηρίζονται και από την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή. Η εργασία μου επιχειρεί μια προσέγγιση στην αποτελεσματική ενσωμάτωση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην εκπαίδευση ατόμων με ειδικές ανάγκες. Η αναγκαιότητα για την εισαγωγή των ΤΠΕ σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, σπάει τα εμπόδια μειονεξίας και φέρνει τα άτομα με ειδικές ανάγκες πιο κοντά στην ένταξη τους στην εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνική τους ενσωμάτωση, με επιτυχία. Παράγοντας για την επιτυχία αυτή, είναι η αλλαγή του ρόλου του εκπαιδευτή, η δημιουργία ενός υποστηρικτικού μηχανισμού από την πολιτεία, διάθεση πόρων, επαγγελματική κατάρτιση και επιμόρφωση των εκπαιδευτών, σωστό προγραμματισμό και αξιολόγηση.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή pdf (270kb) εδώ.

Τεχνολογικές Παρεμβάσεις στις Μαθησιακές Δυσκολίες του Γραπτού Λόγου

Ιωάννης Δημάκος, Πανεπιστήμιο Πατρών, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τομέας Ψυχολογίας

Μια σειρά ερευνών έχει περιγράψει τις ουσιαστικές διαφορές στη γραπτή έκφραση μεταξύ των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες (ΜΔ) και των συμμαθητών τους με κανονική επίδοση στο γραπτό λόγο. Έχει προταθεί η άποψη πως οι νέες τεχνολογίες και η χρήση Η/Υ μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές με ΜΔ να βελτιώσουν τα γραπτά κείμενά τους παρά τα όποια προβλήματα αυτοί αντιμετωπίζουν.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή pdf (190kb) εδώ.

Παιδί με αναπηρίες και Παιχνίδι

Γιώργος Αραμπατζής, προέδρος της Scan Ideal Ελληνοσουηδική Α.Ε.

Αυτό που πάνω από όλα χρειάζεται είναι η απλόχερη και χωρίς τσιγγουνιές προσφορά και αγάπη για αυτά τα παιδιά. Όχι τόσο σε υλικά αγαθά που και αυτά βέβαια είναι απαραίτητα στην όλη διαδικασία του παιχνιδιού όσο σε συναισθήματα.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (35kb) εδώ.

Παιδιά με ειδικές ανάγκες στην προσχολική αγωγή: οι απόψεις των νηπιαγωγών

Μ. Τζουριάδου, Καθηγήτρια Τμήματος Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, Α.Π.Θ.
Γ. Μπάρμπας, Λέκτορας Τμήματος Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, Α.Π.Θ

Η αυξημένη απαίτηση για εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές ανάγκες από τη μια μεριά και από την άλλη η αδυναμία ή η ακαταλληλότητα του εκπαιδευτικού συστήματος, οδηγούν συχνά σε αδιέξοδο με αρνητικές συνέπειες για τα ίδια τα παιδιά, την εκπαίδευση και την κοινωνική τους συγκρότηση. Το αδιέξοδο αυτό θα εξακολουθεί να υπάρχει, όσο δεν δρομολογούνται οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό πλαίσιο που θα το καταστήσουν ικανό να καλύψει τις ανάγκες αυτές.

Το κείμενο είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (85Kb) εδώ.

Παιδιά με ειδικές ανάγκες στην προσχολική ηλικία

Από το βιβλίο των Lerner J., Lowenthal B., Egan R. "Prechool children with special needs", Boston: Allyn & Bacon

Τα τελευταία χρόνια η κοινωνία αλλά και η επιστήμη άρχισαν να αντιλαμβάνονται τη σημαντικότητα των πρώτων χρόνων της ζωής του παιδιού καθώς και την ανάγκη για την έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση. Στο γεγονός αυτό συνέβαλαν αφενός ο μεγάλος αριθμός ερευνών για την εκπαίδευση των νηπίων και η κοινωνική πολιτική για την προσχολική αγωγή και αφετέρου η αύξηση προγραμμάτων πρώιμης παρέμβασης για μικρά παιδιά με ειδικές ανάγκες.

Το απόσπασμα είναι διαθέσιμο σε μορφή doc (48Kb) εδώ


3/12/08

Η έρευνα της ελληνικής νοηματικής. Παρατηρήσεις φωνολογικής ανάλυσης

Βενέττα Λαμπροπούλου. Επ. Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μίου Πατρών

Οι Κωφοί άρχισαν μόλις τα τελευταία χρόνια να μελετώνται από κοινωνιολόγους και γλωσσολόγους ως κοινωνική ομάδα με ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά και κοινή ξεχωριστή γλώσσα. Η Νοηματική Γλώσσα, όπως πολλές άλλες γλώσσες μειονοτήτων, είναι άγνωστη για την πλειοψηφία των ακούοντων πολιτών. Πολλοί μη γνώστες της γλώσσας αυτής και της έρευνάς της την ταυτίζουν με την παντομίμα, λόγω του ότι τόσο η Νοηματική όσο και η παντομίμα χρησιμοποιούν τα ίδια "όργανα" έκφρασης, δηλαδή το σώμα και το πρόσωπο.

Διατυπώσεις του τύπου "η Νοηματική είναι διεθνής", "απεικονίζει συγκεκριμένες έννοιες", "έχει περιορισμένες δομικές δυνατότητες", "είναι φτωχή σε λεξιλόγιο", "είναι τηλεγραφική" κτλ. είναι χαρακτηριστικές της γενικότερης άγνοιας του κόσμου για τη Νοηματική. Υποδηλώνουν ακόμα και μια υποτίμηση για τη γλώσσα αυτή, αντίληψη που επικρατεί γενικότερα για τις γλώσσες των μειονοτήτων που πολιτικά ως "ανεπίσημες" γλώσσες δεν έχουν δύναμη, όπως άλλωστε δεν έχουν πολιτική δύναμη και οι ίδιες αυτές οι μειονότητες. Δυστυχώς πολλές φορές οι αντιλήψεις αυτές για τη Νοηματική προέρχονται από ανθρώπους που δουλεύουν χρόνια με κωφούς, όπως δασκάλους κωφών, γιατρούς και άλλους "ειδικούς". Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι έρευνες της Νοηματικής Γλώσσας άρχισαν από επιστήμονες άσχετους με τους κωφούς και την εκπαίδευσή τους, δηλαδή γλωσσολόγους των οποίων το πρωταρχικό ενδιαφέρον δεν ήταν να ερευνήσουν το τι επιτρέπεται να μάθουν οι κωφοί μαθητές ή το αν η Νοηματική Γλώσσα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην εκπαίδευση. Το ενδιαφέρον τους αφορούσε το ερευνητικό ερώτημα εάν ο τρόπος που χρησιμοποιούσαν οι Κωφοί για να επικοινωνήσουν, δηλαδή τα Νοήματα, είχαν κάποια κοινή δομή και αν αυτή η δομή ήταν γλωσσολογική δομή.

Η εργασία είναι διαθέσιμη σε μορφή pdf (700 Kb) εδώ.

18/11/08

Σεξουαλικότητα και αναπηρία

Linda R.Mona, M.A.
Μετάφραση: Άννα Μανουδάκη
Διόρθωση: Μαίρη Ζέη

Ένας άνθρωπος με αναπηρία που έχει σεξουαλική δραστηριότητα αποτελεί μια εικόνα όχι και τόσο αποδεκτή από την επικρατούσα τάση της κοινωνίας. Κι όμως, αν κάποιος γεννηθεί με σωματική αναπηρία ή την αποκτήσει κατά τη διάρκεια της ζωής του/της, η σεξουαλικότητα είναι ένα από τα πιο σοβαρά θέματα που τον/την απασχολούν για την ύπαρξή του.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο εδώ, [doc (70Kb)]

7/11/08

Η Συννοσηρότητα των Μαθησιακών διαταραχών

Δ.Κ. Αναγνωστόπουλος, Υπηρεσία Παιδιών και Εφήβων, Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα-Καισαριανής, Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών

Πηγή: Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής 2001, http://www.mednet.gr/archives/index.html

Η μελέτη παρατίθεται σε μορφή pdf (150 Kb) εδώ .

Κριτήρια αξιολόγησης των προβλημάτων μάθησης στο Δημοτικό Σχολείο

Γιώργος Μπάρμπας, Λέκτορας - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης
Ελευθερία Τουτουντζή, Nηπιαγωγός - Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη
Μαρία Παππά, Γραμματεία Πανεπιστημίου Αιγαίου

Οι σχολικές δυσκολίες αποτελούν μια ετερογενή ομάδα προβλημάτων πολυκαθοριζόμενη αιτιολογικά. Για να διαπιστωθεί το είδος και η σοβαρότητα των δυσκολιών αυτών απαιτείται σφαιρική εκτίμηση και διαφορική διάγνωση, η οποία πρέπει να βασίζεται στη διεπιστημονικότητα. Το πρώτο βήμα στη διαδικασία αξιολόγησης είναι η ανίχνευση των προβλημάτων.Ένα ανιχνευτικό κριτήριο που βοηθά τον εκπαιδευτικό στον εντοπισμό των μαθησιακών δυσκολιών και στη διαφοροποίηση από άλλες μορφές σχολικών δυσκολιών είναι το Learning Disabilities Diagnostic Inventory (LDDI). Παράλληλα απαιτείται η διερεύνηση της μαθησιακής-γνωστικής λειτουργίας του ίδιου του παιδιού με κατάλληλα κριτήρια που αξιολογούν τις ικανότητές του στους διάφορους τομείς της ανάπτυξης. Ένα τέτοιο κριτήριο είναι η 4η αναθεώρηση του Detroit test of Learning Aptitude (DTLA-4). Στόχος της έρευνας ήταν η διερεύνηση του βαθμού σύγκλισης των δύο κριτηρίων.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 79 μαθητών με σχολική υποεπίδοση, τρίτης και πέμπτης δημοτικού. Τα δεδομένα της αξιολόγησης έγιναν αντικείμενο ποιοτικής επεξεργασίας για κάθε μαθητή ξεχωριστά. Από τα ευρήματα προέκυψε ότι τα δύο κριτήρια συγκλίνουν και κατά συνέπεια μπορεί να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά στην αξιολόγηση των προβλημάτων μάθησης.

Η μελέτη είναι διαθέσιμη εδώ . [pdf (85 Kb)]

6/11/08

Εισηγήσεις από το 1ο Εκπαιδευτικό Συνέδριο "Το ελληνικό σχολείο και οι προκλήσεις της σύγχρονης κοινωνίας"

Ιωάννινα, 12-14 Μαΐου 2006. Περιφερειακής Διεύθυνση Α΄/βαθμιας & Β΄/θμιας Εκπαίδευσης Ηπείρου.

1. Η ένταξη των παιδιών με κινητικές αναπηρίες στην σχολική διαδικασία. Βάσιος Σπυρίδων, Στεργιούλης Ιωάννης, Σαρρής Δημήτριος.
2. Η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες των ατόμων με ειδικές ανάγκες (Α.Μ.Ε.Α) στην Ελλάδα.Καρούντζου Γεωργία, Τσίμπος Χρήστος, Παγούνη Βασιλική.
3. Οργάνωση και λειτουργία των Τμημάτων Ένταξης στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Κουσουρέτα Νίκη, Καπέτης Δημήτριος, Μπαζούκης Αθανάσιος.
4. Εκπαιδευτικοί, γονείς και παιδιά με ειδικές ανάγκες: προς μια νέα κατεύθυνση συνεργασίας και αμοιβαιότητας - Λαδοπούλου Ελένη.
5. Το σχολείο και τα άτομα με Ειδικές Ανάγκες με φόντο την κοινωνική σύγχυση - Μερκούρης Αναστάσιος.
6. Νέες τάσεις πρόσβασης των μαθητών με δυσκολίες μάθησης στην εκπαίδευση μέσα από ομάδα υποστήριξης - Μποβολή Άννα, Ζιούδρου Ευανθία.
7. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες - Παλαιοθόδωρου Αργυρώ.
8. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην αντιμετώπιση της ετερότητας και πολυμορφίας ιδιαιτεροτήτων του μαθητικού πληθυσμού στο σύγχρονο σχολείο - Παπαχρήστου Πολυξένη.
9. Διδακτική παρέμβαση στην παραγωγή γραπτού λόγου σε τμήμα ένταξης Β/θμιας Εκπ/σης - Σιομπότη Μαρία.
10. Ο ρόλος του ΚΔΑΥ στο σύγχρονο σχολείο - Στεργιούλης Ιωάννης, Βάσιος Σπυρίδων, Αγαπητού Ελένη, Σαρρής Δημήτριος.
11. Προβλήματα και ανησυχίες των χαρισματικών και ταλαντούχων παιδιών και των γονέων τους - Στρατούλιας Ιωάννης.
12. Σχολική Αποτυχία: μαθησιακές δυσκολίες ή σχολικές δυσκολίες; ή αποτυχία του σχολείου -Τσιαντής Κωνσταντίνος.

Πρακτικά Συνεδρίου για τις μαθησιακές δυσκολίες : "Δικαίωμα στη ζωή - δικαίωμα στη γνώση"

Διοργάνωση: Σύλλογος γονέων παιδιών με δυσλεξία και μαθησιακά προβλήματα Θεσσαλονίκης - Βορείου Ελλάδας

Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε: 11-12/11/2006
Περιεχόμενα πρακτικών Συνεδρίου. doc (381 kb)
Πρακτικά Συνεδρίου 11.11.2006. doc (1.2 Μb)
Πρακτικά Συνεδρίου 12.11.2006. doc (1.1 Μb)

Ο νέος νόμος για την Ειδική Αγωγή "Ν. 3699/2008"

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της κυβερνήσεως ο νέος νόμος 3699/2008, Αρ. Φύλλου 199, 02.10.2008 για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Εκπαίδευση ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και άλλες διατάξεις Ν 2817/2000

Ρύθμιση εκπαιδευτικών θεμάτων και άλλες διατάξεις Ν 3194/2003

Άρθρο 2 Θέματα ειδικής αγωγής.
Άρθρο 3 Ίδρυση Σ.Μ.Ε.Α. στο Εθνικό Ίδρυμα Κωφών.

N3194-2003

Κωμικό:Θεωρητικές προσεγγίσεις και έρευνα σε τυπικώς αναπτυσσόμενα παιδιά και παιδιά με ειδικές ανάγκες

Λιούλιος Θεόδωρος, Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής, M.Ed., ψυχολόγος

Στο παρόν άρθρο περιγράφονται συνοπτικά τόσο οι θεωρητικές προσεγγίσεις όσο και τα ερευνητικά αποτελέσματα που αφορούν στην ανάπτυξη του κωμικού στο παιδί. Στο πρώτο μέρος γίνεται παρουσίαση των κυριότερων θεωρητικών προσεγγίσεων και επιχειρείται η προσέγγιση του όρου. Κοινός τόπος όλων των προσεγγίσεων είναι ότι η ανάπτυξη του κωμικού, που ξεκινά κατά τη διάρκεια της νηπιακής ηλικίας και συνεχίζεται μέσω εξελικτικών σταδίων. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται τα ευρήματα των μελετών στις οποίες αναζητείται η έναρξη της κωμικής συμπεριφοράς και η κατανόησή της σε όλο και μικρότερες ηλικίες ακόμα και στη βρεφική. Μέρος του άρθρου καλύπτουν επίσης τα αποτελέσματα ερευνών τα οποία δείχνουν ότι και τα παιδιά με ειδικές ανάγκες είναι ικανά να αντιληφθούν, να κατανοήσουν, να εκδηλώσουν και να παράγουν το κωμικό.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο εδώ. [doc (190 kb)]

Ψηφιακές Βιβλιοθήκες για Άτομα με Αναπηρίες

Μεταπτυχιακή εργασία της κας Άννας Κουλικούρδη

ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ - ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Επιστήμη της Πληροφορίας - "Διοίκηση & Οργάνωση Βιβλιοθηκών με έμφαση στις Νέες Τεχνολογίες της Πληροφορίας"
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: κ. Τοράκη Κατερίνα

Το 11% του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελείται από άτομα με αναπηρίες (ΑμεΑ), τα οποία διατρέχουν κίνδυνο αποκλεισμού από τις νέες υπηρεσίες και τα συστήματα των τηλεπικοινωνιών, του Διαδικτύου, της πληροφορικής και των ψηφιακών βιβλιοθηκών. Προβλέπεται μάλιστα πως το ποσοστό αυτό των ανάπηρων ατόμων μαζί με τη γήρανση του πληθυσμού θα αυξηθεί σε 17% έως το 2030, ένα ποσοστό δηλαδή που παρόλη την πρόοδο που συντελείται σε όλα τα επίπεδα των σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, συνεχίζει να μην έχει πρόσβαση σε τεχνολογίες και υπηρεσίες αιχμής. Προκύπτει λοιπόν ανάγκη έρευνας για το πώς οι υπηρεσίες πληροφόρησης και συγκεκριμένα οι βιβλιοθήκες, οι οποίες αγκαλιάζουν τη ψηφιακή εποχή, μπορούν και πρέπει να ενσωματώσουν στις υπηρεσίες τους τα προαναφερθέντα αποκλίνοντα και μειονεκτούντα άτομα.

Η μεταπτυχιακή εργασία είναι διαθέσιμη εδώ. [doc (6,3 MB)]

5/11/08

Κοινωνικός Αποκλεισμός και Βιβλιοθήκες

Πτυχιακή Εργασία της κ. Πολίτη Πανώριας, Τ.Ε.Ι Αθήνας, Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας, Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης. (ΑΜ:98/013)

"Ο καθένας έχει το δικαίωμα στην ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης - αυτό το δικαίωμα περικλείει τόσο την ελευθερία της διατήρησης των απόψεων απερίσπαστα όσο και την αναζήτηση, τη λήψη και τη μετάδοση πληροφοριών και ιδεών με οποιοδήποτε μέσο και ανεξάρτητα από σύνορα". Άρθρο 19 της παγκόσμιας Διακήρυξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων - Ηνωμένα Έθνη

Η Πτυχιακή Εργασία είναι διαθέσιμη εδώ. [pdf (390 kb)]

3/11/08

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωσιακών-Συμπεριφοριστικών Προσεγγίσεων σε παιδιά και εφήβους

3 - 6 Απριλίου 2009, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Το μήνυμα – πρόσκληση από την Οργανωτική και την Επιστημονική Επιτροπή, καθώς και όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για το συνέδριο βρίσκονται στην Ιστοσελίδα : http://www.childcbtconf2009.gr/

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στις Μαθησιακές Δυσκολίες

Υπεύθυνη Έργου: Καθηγήτρια Σουζάνα Παντελιάδου Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, spadel@uth.gr

Ανάπτυξη Εκπαιδευτικού Υλικού

Το εκπαιδευτικό υλικό χωρίζεται σε τρία τεύχη.

Το τεύχος Α αναφέρεται σε εισαγωγικές έννοιες που συνδέονται με τις Μαθησιακές Δυσκολίες και δίνει στους επιμορφούμενους τη δυνατότητα να κατανοήσουν την πολυδιάστατη φύση των Μαθησιακών Δυσκολιών, να αντιληφθούν την αλληλεπίδραση μεταξύ των Μαθησιακών Δυσκολιών και της σχολικής τάξης, να γνωρίσουν τα βασικά χαρακτηριστικά των παιδιών και των εφήβων με Μαθησιακές Δυσκολίες και να αναγνωρίσουν τις δικές τους υποχρεώσεις και δυνατότητες στο πλαίσιο της σημερινής θεσμικής λειτουργίας του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Το Α Τεύχος είναι διαθέσιμο εδώ. [pdf (1,32 Mb)]

Το τεύχος Β περιλαμβάνει πρωτόκολλα παρατήρησης και αξιολόγησης των μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες και των δεξιοτήτων τους, συνοδευόμενο με οδηγίες, επεξηγήσεις και προσυμπληρωμένα πρωτόκολλα case studies, για την καλύτερη κατανόηση των προβλημάτων στη διάρκεια των τριών μηνών μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης φάσης της επιμόρφωσης. Τα πρωτόκολλα αφορούν τόσο σε γνωστικά, όσο και σε κοινωνικο-συναισθηματικά προβλήματα και έχουν ως στόχο την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών στα ουσιώδη προβλήματα και στην υποστήριξή τους στην ερμηνεία των προβλημάτων αυτών.

Το Β Τεύχος είναι διαθέσιμο εδώ. [pdf (1,47 Mb)]

Στο τεύχος Γ παρουσιάζονται θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων, έτσι ώστε να απαντώνται ερωτήματα εκπαιδευτικών από τις διαφορετικές ειδικότητες που θα συμμετέχουν.

Το Γ Τεύχος είναι διαθέσιμο εδώ. [pdf (1,35 Mb)]

Εγχειρίδιο Συμβουλευτικής Στήριξης Γονέων με Αυτιστικά Παιδιά

Ζώης Σ. Γεώργιος, Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής
Δημητρακόπουλος Κ. Σπυρίδων, Ιατρός

Με την εργασία μας αυτή προσπαθήσαμε να συγκεντρώσουμε χρήσιμες πληροφορίες για το προφίλ των αυτιστικών παιδιών καθώς για τους γονείς τους, αλλά και όσους ζουν με αυτά. Επίσης προσπαθήσαμε να καταδείξουμε σε όλους την αναγκαιότητα για Συμβουλευτική υποστήριξη των γονιών με αυτιστικά παιδιά.
Όσοι εργάζονται ή συμβιώνουν με αυτιστικά άτομα επιτελούν ένα δύσκολο έργο αλλά θα πρέπει να ξέρουν ότι: - Ο άνθρωπος με τη δύναμη της θέλησης αλλάζει τον εαυτό του. - Με τη δύναμη της αγάπης, αλλάζει τους άλλους. - Και με τη δύναμη της σκέψης αλλάζει τον κόσμο.

Το εγχειρίδιο είναι διαθέσιμο εδώ. [doc (890kb)]

Διάγνωση του αυτισμού σε παιδιά με σύνδρομο Down

Glenn Vatter, 3124 Henneberry Road Jamesville, NY 13078-9640, (315) 677-3844

Μετάφραση: Λιούλιος Θεόδωρος, Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής, M.Ed., ψυχολόγος

Τουλάχιστον 10% των ατόμων με σύνδρομο Down πάσχουν από αυτισμό. Ακριβή δεδομένα είναι δύσκολο να ληφθούν. Πολλές περιπτώσεις εντοπίζονται σε μεγαλύτερη ηλικία. Πολλοί ειδικοί στις διαγνώσεις είναι ενήμεροι ότι τα δυο σύνδρομα μπορούν να υπάρξουν ή είναι απρόθυμοι να εφαρμόσουν τη δεύτερη διάγνωση. Η διάγνωση αυτισμού είναι πιο περίπλοκη από το σύνδρομο Down, επειδή δεν υπάρχει καμία εξέταση αίματος, γενετικός δείκτης, χαρακτηριστικά προσώπου ή άλλα χαρακτηριστικά που ισχύουν για τους αυτιστικούς. Η διάγνωση είναι υποκειμενική, ανάλογα με τις παρατηρήσεις ορισμένων συμπεριφορών. Η διάγνωση και η θεραπεία του αυτισμού είναι κρισιμότερη από το σύνδρομο Down. Χωρίς την έγκαιρη/πρώιμη ανίχνευση και επέμβαση η ζωή ενός αυτιστικού μπορεί να είναι πιο περιορισμένη από αυτή ενός ατόμου με σύνδρομο Down και οδηγεί συχνά τα αυτιστικά παιδιά να ζουν σε ένα τοπικό σχολείο (residential school) παρά στο σπίτι τους λόγω της ανικανότητας των γονέων και του σχολικού συστήματος να αντιμετωπίσει τις συμπεριφορές του παιδιού.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο εδώ.

Special Needs Education Thematic Key Words

Glossary of Terms in 14 European Languages

Publication supported by DG Information Society Technologies

Editor: Amanda Watkins

This report has been prepared by the European Agency with the contribution of the Agency Working Partners and the country Documentalists working within the SEN-IST-NET project. It has been published with the support of the European Commission, DG Information Society Technologies.

Extracts from the document are permitted provided that a clear reference of the source is given. An electronic version of this report is available on the European Agency’s website: www.european-agency.org

Το φυλλάδιο είναι διαθέσιμο εδώ. [doc (1,14Mb)]

Κανόνες συμπεριφοράς καθημερινής επικοινωνίας με άτομα με αναπηρία

Η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας – Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, ανταποκρινόμενη στο αίτημα της έδρας της UNESCO του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, προχώρησε στην έκδοση αυτού του σύντομου οδηγού στην ελληνική γλώσσα.
Περιέχει δεκαοκτώ κανόνες συμπεριφοράς καθημερινής επικοινωνίας με άτομα με αναπηρία. Το κείμενο αποτελεί μετάφραση από τα αγγλικά της αντίστοιχης έκδοσης της Κροατικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία. Η ορθότητα των όρων που χρησιμοποιούνται έχει ελεγχθεί από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ).

Το φυλλάδιο είναι διαθέσιμο εδώ [pdf(2 Μb)]

Δημοσιογραφικός Οδηγός: Θέματα αναπηρίας και ΜΜΕ

Ο Δημοσιογραφικός Οδηγός είναι αποτέλεσμα μιας συντονισμένης προσπάθειας που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2006 με την πρωτοβουλία διοργάνωσης της "Διεθνούς Διημερίδας για τα Άτομα με Αναπηρία και ΜΜΕ". Πρόκειται για ένα εγχειρίδιο χρήσιμο για κάθε δημοσιογράφο αλλά και για κάθε ευαισθητοποιημένο πολίτη.

Δημοσιογραφικός Οδηγός, [pdf (382 Kb)].

Η συνεκπαίδευση (inclusion) στην Ευρώπη

- Γεωργιάδη Μ., Υποψ. Διδάκτ. Παν. Κρήτης
- Κουρκούτας Ηλ., Επίκ. Καθηγητής, Παν. Κρήτης
- Καλύβα Ευφρ., Lecturer, City Liberal Studies, Thessaloniki, Greece

H σύγχρονη τάση που επικρατεί διεθνώς, ως προς την εκπαιδευτική αντιμετώπιση των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, είναι η ανάπτυξη της πολιτικής της συνεκπαίδευσής τους (inclusion) στα γενικά σχολεία. Η «συνεκπαίδευση» αφορά την προσπάθεια που καταβάλλεται για την συνύπαρξη και συνδιδασκαλία των περισσότερων μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες με τους συμμαθητές τους που δεν έχουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, σε κοινά σχολεία όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, και στις συνηθισμένες σχολικές τάξεις. Αυτό διασφαλίζεται με την παροχή της αναγκαίας ειδικής παιδαγωγικής βοήθειας και υποστήριξης από ειδικευμένους εκπαιδευτικούς ή από μία διεπιστημονική ομάδα. Η «συνεκπαίδευση» αποτελεί τις τελευταίες δεκαετίες ένα από τα πλέον σημαντικά θέματα στον εκπαιδευτικό προγραμματισμό των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών.

Η εργασία είναι διαθέσιμη εδώ. [doc (150 kb)]

Η συμβολή του αυτοπροσδιορισμού στην εκπαίδευση και συνεκπαίδευση ΑμΕΑ

Καρτασίδου Λευκοθέα., Λέκτορας Ειδ. Αγωγής

Ο αυτοπροσδιορισμός συμβάλει στην ομαλή μετάβαση στην ενήλικη ζωή, στην καλύτερη ποιότητα ζωής των ατόμων με ειδικές ανάγκες, στη δυνατότητα που δίνεται στα άτομα αυτά να αποκτήσουν έλεγχο της ζωής τους αλλά και στη διευκόλυνσή τους στην κοινωνική ένταξη. Η έννοια του αυτοπροσδιορισμού των ατόμων με ειδικές ανάγκες είναι μια προβληματική που απασχολεί τα τελευταία χρόνια πολλούς ερευνητές τόσο σε επίπεδο εκπαίδευσης όσο και σε επίπεδο συνεκπαίδευσης. Σ’ αυτή την εργασία γίνεται παρουσίαση της έννοιας και της συμβολής του αυτοπροσδιορισμού στην ειδική παιδαγωγική. Πρόκειται για μια θεματική που στη διεθνή βιβλιογραφία έχει μελετηθεί και διερευνηθεί τόσο σε επίπεδο αξιολόγησης όσο και σε επίπεδο παρέμβασης. Στον ελληνικό χώρο όμως δεν έχει γίνει ακόμα συστηματική μελέτη και έρευνα.

Η εργασία είναι διαθέσιμη εδώ. [pdf (375Kb)]

Η λειτουργικότητα της ελληνικής οικογένειας παιδιού με ειδικές ανάγκες

Σάλμοντ Ελ., Π.Τ.Δ.Ε., Παν. Αθηνών

Η οικογένεια ενός παιδιού με ειδικές ανάγκες έχει να αντιμετωπίσει συνθήκες άγνωστες. Πέρα από τα προβλήματα ενοχής, τα συναισθηματικά προβλήματα των γονιών δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υποτιμώνται ούτε σαν παράγοντας διαμόρφωσης των διαπροσωπικών σχέσεων των συζύγων και των σχέσεών τους με τις οικογένειές τους ούτε σαν παράγοντας προσδιορισμού της δυναμικής της οικογενειακής ομάδας γιατί η οικογένεια αντιμετωπίζει ένα πλήθος προβλημάτων καθοριστικών για την λειτουργία της.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο εδώ. [pdf (364Kb)]

Η ανάγνωση με το σύστημα Braille

Ράνια Χιουρέα, Δρ. Παν/μίου Γενεύης στην Εκπαίδευση των Τυφλών, Σχολική Σύμβουλος
Π.Ε.
(Από την εισήγηση στο 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης με θέμα: «Σχολείο Ίσο για παιδιά Άνισα», Αθήνα, 4-6 Μαΐου 2007).

Το braille είναι ένα απτικό σύστημα ανάγνωσης και γραφής. Αποτελείται από ανάγλυφες κουκκίδες που αντικαθιστούν τα γράμματα του αλφαβήτου και φέρει το όνομα ενός τυφλού Γάλλου, του Louis Braille, που το επινόησε. Η βάση του είναι το «εξάστιγμο».

Η μελέτη είναι διαθέσιμη εδώ. [doc (112Kb)]

Το «χτίσιμο» Αναλυτικού Προγράμματος για την ανάπτυξη επικοινωνίας τυφλοκωφών μαθητών

Ορφανός Π., Δρ Ειδικής Αγωγής-Ειδικός Παιδαγωγός

Γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει κάποιο μοντέλο που να είναι ικανό να συναντήσει τις ανάγκες όλων των τυφλοκωφών παιδιών, θα πρέπει να δημιουργήσουμε προγράμματα που να απευθύνονται εξατομικευμένα σε κάθε παιδί και στις ανάγκες της οικογένειάς του. Κάθε εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη επικοινωνίας, πρέπει να εμπεριέχει τρία βασικά στοιχεία: το χτίσιμο των κοινωνικών σχέσεων, τις επικοινωνιακές ικανότητες με νόημα και την κατανόηση του κόσμου.

Το άρθρο είναι διαθέσιμο εδώ.

7/8/08

Εγχειρίδιο Συμβουλευτικής Στήριξης Γονέων με Αυτιστικά Παιδιά

Ζώης Σ. Γεώργιος, Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής
Δημητρακόπουλος Κ. Σπυρίδων, Ιατρός

Με την εργασία μας αυτή προσπαθήσαμε να συγκεντρώσουμε χρήσιμες πληροφορίες για το προφίλ των αυτιστικών παιδιών καθώς για τους γονείς τους, αλλά και όσους ζουν με αυτά. Επίσης προσπαθήσαμε να καταδείξουμε σε όλους την αναγκαιότητα για Συμβουλευτική υποστήριξη των γονιών με αυτιστικά παιδιά.
Όσοι εργάζονται ή συμβιώνουν με αυτιστικά άτομα επιτελούν ένα δύσκολο έργο αλλά θα πρέπει να ξέρουν ότι:

  • Ο άνθρωπος με τη δύναμη της θέλησης αλλάζει τον εαυτό του. 
  • Με τη δύναμη της αγάπης, αλλάζει τους άλλους. 
  • Και με τη δύναμη της σκέψης αλλάζει τον κόσμο.

Το εγχειρίδιο είναι διαθέσιμο εδώ. [doc (890kb)]

11/1/08

Οι Μαθησιακές Δυσκολίες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Επιμέλεια: Σουζάνα Παντελιάδου, Αντωνία Πατσιοδήμου, Γιώργος Μπότσας

Οι Μαθησιακές Δυσκολίες αποτελούν την πολυπληθέστερη κατηγορία ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών και απασχολούν σημαντικό αριθμό μαθητών, γονέων, εκπαιδευτικών και ερευνητών από πολλούς επιστημονικούς χώρους.
Τα τελευταία 10 χρόνια το ενδιαφέρον αυτό έχει εκφρασθεί και στο επίπεδο των εκπαιδευτικών δομών, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Όμως, οι Μαθησιακές Δυσκολίες δεν αποτελούν αποκλειστικό πρόβλημα της παιδικής ηλικίας, αλλά συνεχίζονται στην εφηβεία ή στην ενήλικη ζωή και απαιτείται ειδική στήριξη για την αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Το φυλλάδιο είναι διαθέσιμο εδώ. [pdf (1,07Mb)]

Εγώ το υπερκινητικό παιδί

Επιμέλεια: Διεπιστημονική ομάδα ελληνικής επιστημονικής εταιρείας ειδικής αγωγής- προσέγγιση, http://www.proseggisi.gr/
Πηγή: http://www.specialeducation.gr/

Τι θα ζητούσε αν μπορούσε ένα παιδί με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα από τους γονείς του.

- Η πάθησή μου είναι μία πραγματικότητα. Είναι ένα σύνδρομο. Δυστυχώς καταγράφω ό,τι πέσει στην αντίληψη μου χωρίς να μπορώ να το φιλτράρω, μαθαίνω με έναν ανοργάνωτο και τυχαίο τρόπο και "πετάγομαι" από το ένα θέμα στο άλλο χωρίς να μπορώ να ελέγξω τον εαυτό μου.
- Δεν είμαι χαζός/χαζή. Το ξέρω ότι δυσκολεύομαι να μάθω κάποια απλά πράγματα. Όμως την ώρα που προσπαθώ να συγκεντρωθώ, το σώμα μου μού ζητάει να κουνηθώ και το μυαλό μου δεν μπορεί να σταθεροποιηθεί σε αυτό που προσπαθώ. Πόσο με κουράζει αυτό!
-Όταν με ρωτάτε ευθέως για ένα γεγονός, δεν είμαι σε θέση να το περιγράψω ή μιλάω λίγο γι' αυτό. Επίσης όταν γράφω γρήγορα, ο γραφικός χαρακτήρας μου είναι άσχημος, σχεδόν δυσανάγνωστος κάτι που με απογοητεύει πολύ και ας μην το δείχνω. Τέλος όταν διαβάζω, δεν καταφέρνω να κατανοήσω το κείμενο και πολλές φορές πρέπει να μου το εξηγήσετε ξανά και ξανά.
- Δε θέλω δραστηριότητες πάνω από τις δυνάμεις μου. Κουράζομαι και απογοητεύομαι. Περιμένετε, θα μεγαλώσω!
- Οι δυσκολίες μου που συνδέονται με τη διατήρηση της προσοχής και τον αυτοέλεγχο μου χειροτερεύουν ή καλυτερεύουν κατά περιόδους, χωρίς να υπάρχει κάθε φορά λογική εξήγηση για αυτό.
- Βλέπω πόσο χαίρεστε όταν είμαι καλύτερα και βλέπω πόσο απελπίζεστε όταν "ξαναπέφτω".
- Μην πέφτετε σε αντιφάσεις. Με μπερδεύετε έτσι αφάνταστα και με κάνετε να χάνω την πίστη μου σε εσάς.
- Το ξέρω ότι είναι πολύ δύσκολο και κουραστικό να έχετε ένα παιδί σαν εμένα. Σας ζαλίζω όλη την ώρα και συχνά ντρέπεστε για εμένα.
- Μη φοβάστε να είστε σταθεροί μαζί μου. Αυτό θα με κάνει να νοιώθω περισσότερη σιγουριά. Έτσι βάζετε τάξη στο χάος μου.
- Μην ξεχνάτε όταν με βλέπετε να είμαι πολύ ενοχλητικός και η συμπεριφορά μου είναι πολύ αρνητική (μπορεί να χτυπάω ή να βρίζω) ότι δεν θέλω να σας πληγώσω. Θέλω να είμαι "καλός" και να με αγαπάτε, αλλά δεν μπορώ να είμαι ήρεμος. Άλλωστε έχω πληγωθεί πολύ και από την απόρριψη από τους συμμαθητές και πιθανά και τους δασκάλους μου.
- Μη με βομβαρδίζετε με την έννοια του "καλού παιδιού". Κάποιες φορές θα γίνω και "κακός-ή". Αγαπάτε με για αυτό που είμαι και δώσε μου να καταλάβω ό,τι έκανα (θετικό ή αρνητικό, επιβράβευση ή επίπληξη).
- Έχω μία μεγάλη υπερευαισθησία που συνδέεται με παρορμητικότητα και κατευθύνεται από το συναίσθημα μου με αποτέλεσμα να μην αντέχω την κριτική. Η διάθεση μου μπορεί να αλλάξει γρήγορα και πολύ έντονα εξαιτίας κάποιων πολύ μικρών και ασήμαντων πραγμάτων. Θέλω να το ξέρεις αυτό κάθε φορά που με βλέπετε να κάνω "έκρηξη".
- Μη μου αφαιρείτε το δικαίωμα του να θυμώνω, ακόμη και μαζί σας. Είναι και αυτό συναίσθημα και πρέπει να εκδηλωθεί. Προστατεύστε με από τον θυμό μου και μάθετε με να τον διοχετεύω σωστά.
- Μη μου δίνετε επιπόλαιες υποσχέσεις. Νοιώθω πολύ περιφρονημένος όταν δεν τις κρατάτε.
- Μη με απειλείτε, μη με εκβιάζετε. Έτσι δεν μαθαίνω, φοβάμαι και ίσως καταφύγω στην ψευτιά ή στην επιθετική ενέργεια για να καλύψω τον φόβο μου.
- Μη μου κάνετε παρατηρήσεις μπροστά σε κόσμο αν μπορείτε. Αυτό μου το κάνουν όλοι και συνέχεια γιατί είμαι "άτακτο" και "κακό" παιδί. Θα προσέξω περισσότερο αυτό που θα μου πείτε, αν μου μιλήσετε ήρεμα, μια στιγμή που θα είμαστε οι δυο μας. Επίσης μη μου κάνετε συνεχώς παρατηρήσεις. Γιατί τότε θα χρειασθεί να προστατεύσω τον εαυτό μου κάνοντας τον κουφό.
- Έχω έντονο το αίσθημα του δικαίου. Θυμώνω πολύ και αισθάνομαι άχρηστος όταν με αδικείτε. Με ενοχλεί όταν με κατακρίνετε για κάτι που δεν μπορώ να κάνω. Το ξέρω ότι δεν μπορώ να το κάνω και θυμώνω και εγώ με τον εαυτό μου!
- Μη διανοηθείτε ποτέ, πως θα πέσει η υπόληψή σας αν μου ζητήσετε συγνώμη. Μια τίμια αναγνώριση ενός λάθους σας, μου δημιουργεί πολύ θερμά συναισθήματα απέναντί σας και μου μαθαίνει να ζητώ και εγώ συγγνώμη για τα σφάλματά μου (που μάλλον είναι και αυτά πολλά).
- Μη μου δημιουργείτε το συναίσθημα πως τα λάθη μου είναι αμαρτήματα (ενοχή). Μπερδεύονται έτσι μέσα μου όλες οι αξίες που έχω μάθει να αναγνωρίζω και μειώνεται η αυτοπεποίθησή μου.
- Έχω διαφορετικούς βιορυθμούς και μπορεί να κοιμάμαι λιγότερο απ' ό,τι τα άλλα παιδιά. Ο εγκέφαλος μου χρειάζεται χρόνο για να μπορεί να "αποσυνδεθεί". Έτσι, το πρωί συχνά χρειάζομαι χρόνο για να ξεκινήσω κανονικά τη μέρα μου και συχνά είμαι από το πρωί κουρασμένος.
- Μη δίνετε μεγάλη σημασία στις μικροαδιαθεσίες μου. Καμιά φορά δημιουργούνται ίσα - ίσα για να κερδίσω την προσοχή που ζητούσα. - Δεν δέχομαι εύκολα τη σωματική επαφή. Έχω αυτό που λένε απτική αμυντικότητα. Δέχομαι από μερικούς ανθρώπους χάδια, ενώ δεν μπορώ από άλλους. Αυτό δεν σημαίνει ότι τους αντιπαθώ. Μάλλον προτιμάω τα ελαφρά χάδια στην πλάτη.
- Αντιμετωπίζω δυσκολίες με τους συνομηλίκους μου, καθώς με την παρορμητικότητα μου δείχνω συχνά μικρότερο από την ηλικία του κάνοντας "χαζά" πράγματα. Το ξέρω ότι αντιδρώ με παρορμητικό, συχνά υπερβολικό τρόπο. Ξαφνικά ενεργώ με απρόβλεπτο τρόπο, πετάγομαι ή λέω κάτι άσχετο με τη συζήτηση την ώρα που οι άλλοι μιλούν, καταστρέφω κάποιο αντικείμενο, δεν τηρώ τους κανόνες του παιχνιδιού, θυμώνω εύκολα ή δείχνω προσβεβλημένο. Εξ αιτίας αυτού οι άλλοι ενοχλούνται ή πιστεύουν ότι "δεν είναι στα λογικά μου". Συχνά δεν με θέλουν στα σπίτια τους και αυτό σας έχει απομονώσει από τις παρέες σας.
- Μη με συγκρίνετε με άλλα παιδιά. Νοιώθω πολύ άσχημα, χάνω τον εαυτό μου. Είμαι μοναδικός-(ή).
- Μη με προστατεύετε από τις συνέπειες των πράξεων μου. Χρειάζεται καμιά φορά να πάθω για να μάθω.
- Τα πηγαίνω καλύτερα με αρκετά πιο μεγάλα παιδιά (αυτά εκτιμούν αφενός το γεγονός ότι επικοινωνούν εύκολα μαζί μου χάρη στην προθυμία μου να ασχοληθώ με νέα πράγματα και επιπρόσθετα πιστεύουν ότι ασκούν επίδραση πάνω του). Επίσης τα πηγαίνω καλά και με αρκετά μικρότερα παιδιά (αυτά επωφελούνται από την ανάγκη μου να πάρω τον ρόλο του δυνατού και να προσφέρω βοήθεια, τη στοργικότητα μου και τον ταχύτατο ρυθμό με τον οποίο αλλάζω νέα παιχνίδια). Με τους συνομηλίκους τα καταφέρνω καλά όταν αυτοί έχουν την ίδια ή ακριβώς την αντίθετη ιδιοσυγκρασία, ειδικά στην παιδική και εφηβική ηλικία.
- Μη ξεχνάτε πόσο γρήγορα μεγαλώνω όπως όλα τα παιδιά, περνώντας από διάφορες φάσεις. Σταθείτε δίπλα μου σε κάθε στιγμή και προσπαθήστε σας παρακαλώ να προσαρμόζετε την στάση σας στις ανάγκες μου.
- Μη με παραχαϊδεύετε (υπερπροστασία). Ξέρω πολύ καλά πως δεν θα πρέπει να μου δίνετε οτιδήποτε ζητώ. Σας δοκιμάζω για να δω. Θέλω να μάθω να αντέχω στις ματαιώσεις. Αλλιώς υποφέρω.
- Παίξτε μαζί μου. Σας θέλω γιατί μου αρέσετε. Σας έχω ανάγκη για να με οδηγήσετε στα μονοπάτια της φαντασίας και του παραμυθιού.
- Πηγαίνετέ με σε κάποιον ειδικό για να με βοηθήσει. Πίστεψέ με, δεν μπορείτε από μόνοι σας να αντιμετωπίσετε αυτό που μου συμβαίνει.

- Ελάτε σε συνεργασία με τον δάσκαλό μου. Έτσι και εκείνος θα καταλάβει ότι προσπαθείτε για εμένα και δεν είναι μόνος του αλλά και εγώ θα ξέρω ότι δεν είμαι μόνος μου στον αγώνα μου.
- Μην προσπαθείτε με τις ερωτήσεις σας να μου προσφέρετε έμμεσα την απάντηση. Έχω δικαίωμα να έχω τη δική μου γνώμη. Δώστε μου περιθώρια να την πω και να εκφράσω τα συναισθήματά μου.